در هفتههای اخیر، قیمت برخی اقلام اساسی، به ویژه فرآوردههای لبنی، افزایش یافته است. این افزایش قیمت، در حالی اتفاق میافتد که تامین بازار کالاهای اساسی، حتی با قیمت بالا، میتواند به اطمینان بخشی جامعه در تامین امنیت غذایی کمک کند.
با وجود پر بودن قفسههای فروشگاهها، قدرت خرید پایین مردم، باعث شده که بسیاری از محصولات بدون مشتری باقی بمانند. این موضوع، معضلی در اقتصاد است و آمار تولید را تحت الشعاع قرار میدهد. از طرفی دیگر، نبود کالا و قدرت خرید پایین، مشکل را دوچندان کرده و بازار را دچار تنش میکند.
حاکمیت، بر خودکفایی در کالاهای اساسی و کاهش وابستگی به واردات تاکید دارد. اما گاهی اوقات، ظرفیتها دولتها، آنها را مجبور به مدیریت بازار با کالاهای وارداتی میکند. علاوه بر این، برای ایجاد رقابت درست، باید تعاملات بینالمللی برقرار باشد.
کشور در تامین دانههای روغنی و روغن خام، تا ۹۵ درصد وابستگی ارزی دارد. در تامین برنج و شکر نیز تا حدودی این وابستگی وجود دارد. مهر، در سلسله گزارشهای رصد هفتگی بازار کالاهای اساسی، بارها به برخی چالشها پیش از ایجاد مشکل و بحران اشاره کرده است.
در حال حاضر، میزان عرضه برخی اقلام در بازار، نسبت به سال گذشته کمتر شده است. اگرچه ممکن است تقاضای این اقلام افزایش نیافته باشد، اما جو روانی میطلبد تا هر کالایی به میزان مناسب در قفسهها موجود باشد.
در گزارشهای هفتگی رصد بازار، از ابتدا سال نسبت به کاهش عرضه برخی اقلام از جمله شکر، برنج و روغن (اگرچه تاکید میشود ممکن است بازار تقاضا این اقلام افزایش نیافته باشد) مطالبی ارائه داده است. همچنین نسبت به بازار حبوبات که از اسفند سال گذشته قیمت این محصولات به استثنا نخود، جهش زیادی داشت مطالبی تهیه شد. این امر میتواند به نهادهای مربوطه کمک کند تا بازار را با نوسان قیمتی کمتری مدیریت کنند.
از سوی دیگر، برداشت برنج از مرداد آغاز شده و با شروع برداشت برنج داخلی، واردات تا پایان آبان ممنوع است. برداشت محصولات جدید، تا حدودی قیمتها را در بازار کاهشی کرده است.
معمولاً با کاهش دما در نیمه دوم سال، نرخ اقلام غذایی افزایش مییابد. به طوری که در هفته جاری، قیمت گوشت مرغ تازه به هر کیلوگرم حدود ۹۵ هزار تومان رسید. در حالی که در ۵ ماه نخست سال، نرخ این ماده پروتئینی بین ۷۸ تا ۸۸ هزار تومان در هر کیلوگرم در نوسان بود.
توزیع گوشت دولتی هم تا حدودی کاهش یافته و قیمتها در این بخش نیز روند افزایشی دارد. لبنیات هم از جمله کالاهایی است که در دو هفته اخیر تغییر کرده و در هفته جاری، محصولات با قیمت جدید روانه بازار شدهاند.
حال باید دید دولت چهاردهم، چقدر میتواند با ابزارهای مدیریتی به تنظیم بازار کالاهای اساسی با کمترین فشار به اقشار جامعه کمک کند.
در ادامه، قیمت برخی کالاهای اساسی میآید (تمام قیمتها به هزار تومان و برای وزنهای نوشته نشده، یک کیلوگرم است).
قیمت کالاهای اساسی
کالای اساسی | قیمت هفته جاری | قیمت دو هفته گذشته |
شقه، سردست و راسته گوسفند | ۴۹۰-۷۰۰ | ۵۲۰-۷۱۵ |
گوشت گوسفندی بسته دو کیلو گرمی (دولتی) | ۱۳۸۰ | – |
ران گوسفند | ۶۲۰-۹۰۰ | ۶۵۰-۹۱۵ |
گوشت گوساله | ۴۴۰-۵۴۰ | ۴۴۰-۵۴۰ |
گوشت گوساله (دولتی) | ۲۸۵ | – |
گوشت گوساله یخی | ۳۰۵-۳۱۵ | – |
گوشت چرخ کرده مخلوط | ۲۷۵-۴۷۰ | ۲۰۰-۵۴۰ |
گوشت مرغ | ۸۵-۹۵ | ۷۹-۹۱ |
ران مرغ بدون کمر | ۸۴.۸۰۰ | ۸۳.۸۰۰ |
ران مرغ با کمر | ۷۴.۸۰۰ | ۷۳.۸۰۰ |
گوشت چرخ کرده مرغ | ۱۳۰ | ۱۳۰ |
قزل آلا | ۱۵۰-۲۰۰ | ۱۳۰-۲۰۰ |
میگو دریایی | ۴۹۰ | ۵۰۰-۸۵۰ |
تخم مرغ دولتی (شانه ۳۰ عددی) | ۹۹-۱۳۰ | ۹۹-۱۴۰ |
پنیر سفید ۴۰۰ گرمی | ۴۴.۴۰۰ | ۴۴.۴۰۰ |
ماست ۹۰۰ گرمی | ۴۱ | ۴۱ |
کره ۵۰ گرمی | ۲۰ | ۱۷.۲۰۰ |
کره ۱۰۰ گرمی | ۴۳ | – |
خامه ۲۰۰ گرمی | ۳۸ | ۳۲.۵۰۰ |
شیر بطری پر چرب | ۲۹ | ۲۹ |
شیر بطری کم چرب | ۲۷ | ۲۷ |
ماکارونی ۵۰۰ گرمی قطر ۱.۵ | ۱۹ | ۱۹ |
ماکارونی ۷۰۰ گرمی قطر ۱.۵ | ۲۷ | ۲۷ |
قند ۷۰۰ گرمی | ۴۵.۹۰۰ | ۴۵.۹۰۰ |
قند | ۵۵ | ۵۵ |
شکر | ۴۴.۵۰۰-۵۰ | ۴۴.۵۰۰-۵۰ |
روغن نیمه جامد ۴ کیلویی | ۲۶۱.۷۰۰ | ۲۶۱.۷۰۰ |
روغن آفتابگردان ۱.۵ لیتری (سرخ کردنی) | ۹۱.۹۰۰ | ۹۱.۹۰۰ |
روغن آفتابگردان ۱.۵ لیتری (پخت و پز) | ۸۱.۹۰۰ | ۸۱.۹۰۰ |
رب گوجه فرنگی | ۵۹.۹۰۰ | ۵۴.۹۵۰ |
برنج هاشمی | ۱۰۸ | ۱۱۵ |
برنج طارم | ۹۵ | ۱۰۰ |
برنج شمشیری و شیرودی | ۷۷ | ۸۰ |
تن ماهی ۱۵۰ گرمی | ۷۹.۹۰۰ | ۷۹.۹۰۰ |
لوبیا قرمز بسته بندی فروشگاهی (۹۰۰ گرم) | ۱۸۵.۹۰۰ | ۱۸۵.۹۰۰ |
لوبیا چیتی بسته بندی فروشگاهی (۹۰۰ گرم) | ۱۸۱.۹۰۰ | ۱۸۳.۹۰۰ |
لوبیا سفید بسته بندی فروشگاهی (۹۰۰ گرم) | ۱۹۵.۹۰۰ | ۱۶۶.۵۰۰ |
ماش بسته بندی فروشگاهی (۹۰۰ گرم) | ۱۰۹.۵۰۰ | ۱۱۵ |
عدس بسته بندی فروشگاهی (۹۰۰ گرم) | ۱۵۴.۹۰۰ | ۱۵۴.۹۰۰ |
لپه بسته بندی فروشگاهی (۹۰۰ گرم) | ۱۳۳.۹۰۰ | ۱۱۹.۹۰۰ |
نخود بسته بندی فروشگاهی (۹۰۰ گرم) | ۱۲۷.۸۰۰ | ۱۲۵.۵۰۰ |
گفتنی است؛ حبوبات ۲۰ درصد، مرغ ۱۷ درصد و تخم مرغ ۱۴ درصد، غلات ۱۲ درصد، مواد پروتئینی ۶۴ درصد و قند و شکر ۹ درصد ارزانتر در میادین و بازارهای میوه و تره بار به فروش میرسد.