وضعیت کنونی بازار مسکن نشان می‌دهد که تنها اقشار خاصی توانایی خرید ملک، به ویژه در شهرهای بزرگ را دارند. برای بسیاری از مردم، خانه‌دار شدن به یک رویا تبدیل شده است، به گونه‌ای که حتی رئیس اتحادیه مشاوران املاک نیز اعلام کرده است که برخی از گروه‌ها به طور کامل از بازار مسکن کناره‌گیری کرده‌اند.
رئیس اتحادیه مشاوران املاک، کیانوش گودرزی، در مصاحبه‌ای با یک رسانه اعلام کرده است که وضعیت بازار مسکن در تهران از لحاظ خرید و فروش راکد شده است. هرچند میانگین قیمت در تهران اندکی افزایش یافته است، اما به دلیل قیمت بالای مسکن، همچنان تقاضا برای آن وجود ندارد. به گفته وی، میانگین اجاره بها در تهران بین ۱۵ تا ۳۰ درصد نسبت به سال گذشته افزایش داشته است و در برخی مناطق، این رقم حتی به ۵۰ درصد نیز رسیده است.
داوود بیگی‌نژاد، نایب رئیس اتحادیه املاک نیز پیش از این اشاره کرده بود که قدرت خرید مردم با قیمت‌های فعلی در بازار مسکن همخوانی ندارد. هم اکنون، رکود تورمی در بازار اجاره و خرید و فروش مسکن حاکم است. این رکود در بازارهای موازی دیگر نیز مشاهده می‌شود. آمار نشان می‌دهد که تعداد قراردادهای خرید و فروش مسکن از ابتدای سال تاکنون متناسب با جمعیت نبوده است. با افزایش قیمت‌ها، شاهد رشد جمعیت مستاجران هستیم. بسیاری از افرادی که در سال‌های گذشته امید به خانه‌دار شدن داشتند، اکنون این امید را از دست داده‌اند و در تلاشند تا مبالغ رهن منازل خود را تامین کنند.
مجید گودرزی، کارشناس بازار مسکن، در مورد شرایط کنونی بازار مسکن می‌گوید: از یک سو، شاهد جهش شدید و غیر قابل باور قیمت مسکن هستیم و از سوی دیگر، شاهد سرکوب شدید تقاضا هستیم که همین امر باعث افت خرید مسکن، به ویژه از سوی اقشار متوسط و پایین جامعه شده است.
این کارشناس بازار مسکن، با اشاره به میزان حق مسکن کارگران و کارمندان که در فیش‌های حقوقی‌شان نوشته شده است، می‌گوید: این رقم یک شوخی غیر قابل قبول است. برای حق مسکن ۹۰۰ هزار تومانی کارگران باید بیش از ۵۸۰ سال صبر کنند تا بتوانند به طور میانگین یک واحد ۷۵ متری با قیمت امروز خریداری کنند.
گودرزی تاکید می‌کند که از یک طرف، خط فقر به شدت افزایش یافته است و از سوی دیگر، بخش مهمی از مردم از سفره‌های زندگی دور مانده‌اند. او با اشاره به مدت زمان خانه‌دار شدن مردم در کشور، می‌گوید: این دوره در ایران به بیش از ۱۰۰ سال رسیده است و محال است که مصرف کننده واقعی بتواند بیش از ۱۰۰ سال در انتظار خانه‌دار شدن بماند. متاسفانه اتفاقاتی که در دولت یازدهم و دوازدهم رخ داده است، برای هر دولتی در جهان یک کارنامه سیاه در حوزه مسکن به شمار می‌رود.
این کارشناس بازار مسکن در ادامه، با اشاره به میزان وام‌هایی که برای خانه‌دار شدن پرداخت می‌شود، می‌گوید: در بحث وام‌ها، با دو اتفاق روبه‌رو هستیم: اولا این وام‌ها هیچ تناسبی با قیمت مسکن ندارند و ثانیا این وام‌ها هیچ تناسبی با بودجه و دستمزدهای مردم ندارند. از یک طرف، قیمت مسکن بالا رفته است و شاهد یک شکاف عظیم میان حقوق دریافتی مردم و قیمت مسکن هستیم و از سوی دیگر، با وجود اینکه کشور با رکود تورمی روبه‌رو است، شاهد دستمزدهای پایین هستیم.
گودرزی در مورد جابه‌جایی قشر متوسط جامعه از مناطق میانی تهران به سمت اطراف این کلانشهر، می‌گوید: یکی از موضوعات مهم در بخش افزایش قیمت‌ها، به بخش آمایش سرزمینی برمی‌گردد که متاسفانه به بدترین شکل ممکن مدیریت شده است. همه مردم می‌خواهند در تهران زندگی کنند. از سوی دیگر، با افزایش قیمت ملک در روستاها، بسیاری از روستاییان به ثروت‌های افسانه‌ای دست پیدا کرده‌اند و با این جهش‌های قیمتی در مناطق خودشان، سرمایه‌های‌شان را به سمت تهران سرازیر کرده‌اند.
او می‌گوید: بافت جمعیتی در تهران به هم خورده است. متاسفانه بسیاری از افرادی که از ساکنین اصلی تهران بودند، این روزها به حاشیه شهرها رانده شده‌اند و از طرف دیگر، بخشی از مردم از مناطق دیگر به سمت بازار به شدت رها شده مسکن آمده‌اند و در این بخش سرمایه‌گذاری کرده‌اند و سود زیادی هم برده‌اند که همین سود به اجتماع و اقتصاد کشور آسیب زده است.
عموم کارکنان دولت زیر خط فقر هستند
این کارشناس بازار مسکن، با بیان اینکه عموم کارکنان دولت زیر خط فقر هستند، می‌گوید: همین امر باعث شده است تا این افراد قادر به تامین نیازهای اولیه زندگی‌شان هم نباشند. قاعدتا دولت باید یک اقدام مهم انجام دهد، اقدامی در جهت ترمیم و واقعی کردن دستمزدها. چراکه در مناطقی از تهران با این میزان از دستمزدها، مردم حتی قادر به تامین اجاره مسکن هم نیستند.
او با اشاره به دخالت دولت به بخش نرخ‌گذاری‌ها، می‌گوید: نیاز مسکن یک نیاز فوق ضروری است و حتی از بخش درمان هم ضرورت بیشتری دارد. چراکه گاهی درمان را می‌توان به تعویق انداخت، اما مسکن ابدا قابلیت به تاخیر انداختن ندارد و همه مردم مجبورند به هر قیمتی شده سقفی بالای سرشان داشته باشند. گودرزی با اشاره به وام‌های بخش مسکن نیز می‌گوید: در حال حاضر، با بدترین وام‌های دنیا روبه‌رو هستیم. در هیچ جای دنیا برای دریافت یک وام، مردم مجبور نیستند ۲۵ درصد از یک وام ۴۸۰ میلیون تومانی را به عنوان پیش از پرداخت دریافت کنند و عملا این میزان را هم پرداخت نکنند و پس از آن سود و اقساط وامی که پرداخت نکرده‌اند را با نرخ ۲۳ درصد محاسبه کنند. اصلا چنین سیاستی در دنیا وجود ندارد.
نداشتن مسکن، جوانان را به سمت مهاجرت سوق می‌دهد
این کارشناس حوزه مسکن، در ادامه، با بیان اینکه از ضروری بودن وام‌ها حداکثر سوءاستفاده می‌شود، می‌گوید: در کشورهایی هم که حتی اقتصاد آزاد دارند، باز هم وام‌های مسکن از بهترین و کم‌بهره‌ترین وام‌هاست و طولانی‌مدت‌ترین آنهاست. چراکه این وام‌ها جامعه هدف‌شان مستاجران و افرادی است که قادر به خرید مسکن نیستند.
گودرزی، با بیان اینکه یکی از دلایل مهاجرت جوانان از کشور، نداشتن مسکن است، ادامه می‌دهد: برخی به غلط می‌خواهند القا کنند که تورم باعث افزایش قیمت مسکن شده است. این در حالی است که در دوره ۸ ساله آقای روحانی، میزان تورم عمومی در محدوده ۳۱ درصد بود و میانگین تورم مسکن هم حدود ۹۰.۶ درصد بود. پس بنابراین، بخش بزرگی از تورم عمومی به بخش مسکن برمی‌گردد که آن هم متاسفانه به خاطر رهاشدگی و بی‌قانونی مفرط در این بخش بوده است. او تاکید می‌کند: از سوی دیگر، به دلیل اینکه جوانان ما قادر به تامین نیازهای اولیه خودشان هم نیستند، نخبگان کشور زمانی که در دستگاه‌های مختلف استخدام می‌شوند، زمانی که می‌خواهند حقوق‌شان را دریافت کنند، باز هم این میزان از دستمزها کفاف هزینه‌های درمان، مسکن، خوراک و پوشاک آنها را نمی‌دهد که معمولا مهاجرت را انتخاب می‌کنند.
