شورای شهر تهران در جلسه اخیر خود، با طرحی موافقت کرد که در آن کاهش ۲ درصدی تعداد کیوسک‌های شهر تهران در نظر گرفته شده است. موضوع قابل‌توجه در این جلسه، مخالفت صریح رئیس شورا با بازگشت کیوسک‌های عرضه غذا و یا صنایع دستی به خیابان ۳۰ تیر بود.
با گسترش استفاده از رسانه‌های دیجیتال و دسترسی آسان به اخبار از طریق اینترنت، کیوسک‌های مطبوعاتی با چالش‌های مختلفی روبرو شده‌اند. کاهش فروش روزنامه‌ها و مجلات کاغذی و تغییر عادات مطالعه افراد به سمت منابع آنلاین، بسیاری از این کیوسک‌ها را به فکر تطبیق با شرایط جدید انداخته است. بعضی از کیوسک‌ها برای حفظ جایگاه خود، خدمات متنوعی مانند فروش کارت‌های شارژ، سیگار، تنقلات و … را ارائه می‌دهند.
افزایش تعداد و جابجایی کیوسک‌های مطبوعاتی همیشه در تهران، دغدغه شهروندان و اعضای شورای شهر تهران بوده است. تغییر کاربری کیوسک‌های مطبوعاتی، راه حلی منطقی و کارآمد برای حفظ این نمادهای شهری در دنیای مدرن است. با توجه به تغییرات سریع در صنعت رسانه و عادات مصرفی مردم، این کیوسک‌ها با ارائه خدمات متنوع فرهنگی می‌توانند همچنان در بخشی از زندگی روزمره شهروندان باقی بمانند.
در جلسه اخیر شورای شهر تهران، طرح کاهش تعداد کیوسک‌های تهران به طور جدی مورد بررسی قرار گرفت. مهدی چمران، رئیس شورا، در این جلسه با تاکید بر ضرورت کاهش تعداد کیوسک‌ها، اظهار داشت: “افزایش تعداد کیوسک‌ها به طور کامل ممنوع است و باید تعداد آنها کاهش یابد. در حال حاضر شاهد پدیده‌ای جدید هستیم که در آن به جای کیوسک از کانتینر استفاده می‌شود و مغازه‌های سیار راه اندازی می‌شوند.”
چمران در ادامه با اشاره به شلوغی خیابان‌ها و معابر تنگ، تاکید کرد: “دیگر جایی برای کیوسک‌ها نیست. در بودجه امسال باید برای جلوگیری از ضرر کیوسک‌داران نیز تدبیری اندیشیده شود. در حال حاضر تعدادی از کیوسک‌ها در پارک‌ها مستقر هستند که تعداد و نحوه ارتباط آنها مشخص نیست. در حال حاضر مطالعاتی برای بررسی این کیوسک‌ها در حال انجام است.”
چمران با اشاره به برنامه‌ای که در صدا و سیما در خصوص بازگشت اغذیه‌فروش‌ها به خیابان ۳۰ تیر پخش شد، مخالفت خود را با این موضوع به طور قاطع اعلام کرد. وی گفت: “مگر صنایع دستی راسته و محل مخصوص خود را ندارند که قرار است به خیابان ۳۰ تیر که به دلیل حضور اغذیه‌فروش‌ها تخلیه شد، اختصاص یابد؟ این خیابان تنگ و شلوغ، ظرفیت این را ندارد که یکبار میزبان اغذیه‌فروشان و یکبار میزبان فروشندگان صنایع دستی باشد. شاید روزی هم فروش فرش، گلیم، گل و گیاه در این خیابان انجام شود. این درست نیست که از خیابان‌های تهران به طور نادرست استفاده شود.”
چمران همچنین تاکید کرد: “اگر قرار است خیابان ۳۰ تیر مسدود شود و تغییری در آن ایجاد شود، باید در مرجع رسمی تصویب شود، نه اینکه یک مدیر به تنهایی تصمیم بگیرد و کاری انجام دهد. زمانی شهردار منطقه ۱۲، به طور خودسرانه تصمیمی گرفت و وضعیت خیابان ۳۰ تیر خراب شد. امروز هم می‌خواهند دوباره آن را خراب کنند. در حالیکه طرح جامع و تفصیلی داریم و باید همه مسائل به طور کارشناسی و دقیق مورد بررسی قرار گیرند.”
حبیب کاشانی، عضو دیگر شورای شهر، نیز در این جلسه بر لزوم تهیه طرح جامعی در خصوص ساماندهی کیوسک‌ها تاکید کرد و گفت: “باید تعداد دقیق کیوسک‌ها مشخص باشد تا بتوانیم کاهش ۲ درصدی را به طور دقیق تعیین کنیم.”
مهدی پیرهادی، رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران، درباره روند کاهش کیوسک‌های سطح شهر تهران گفت: “در حال حاضر یک هزار و ۲۷۵ کیوسک در سطح شهر تهران فعال است که از این تعداد ۱۵۰ کیوسک عرضه گل و گیاه است و مابقی به عرضه مطبوعات اختصاص دارند. البته مدتی است که کاربری کیوسک‌های مطبوعات به دلایل مختلف تغییر کرده و به فروش سیگار، دخانیات و تنقلات مشغول شده‌اند. حتی گزارش‌هایی درباره وقوع تخلف توسط برخی کیوسک‌ها نیز وجود دارد. در جلسه اخیر شورای شهر تهران، طرح کاهش ۲ درصدی کیوسک‌های مطبوعاتی با موافقت اکثریت اعضای شورا تصویب شد.”
پیرهادی همچنین تاکید کرد: “تا پایان آبان ماه اطلاعات تمام کیوسک‌ها در سامانه‌ای ثبت خواهد شد. این اطلاعات در سامانه شفافیت نیز قابل مشاهده خواهد بود و نحوه قراردادها به طور شفاف منتشر خواهد شد تا نظارت واحد و دقیقی بر این موضوع شکل بگیرد. این مشکل تا پایان سال با تصویب مصوبه مورد نظر حل خواهد شد.”
پیرهادی در خصوص بازگشت کیوسک‌های عرضه مواد غذایی و اضافه شدن کیوسک‌های صنایع دستی به خیابان ۳۰ تیر گفت: “بر اساس گفته‌های رئیس شورای شهر تهران، این اتفاق نباید رخ دهد. اگر این کار انجام شود، مصوبه‌ای مبنی بر ممنوعیت تمام راسته‌ها در شورا به تصویب خواهیم رساند. این راسته‌ها، کیوسک‌ها و ون کافه‌ها از وزارت بهداشت مجوزی ندارند. در حالیکه این کیوسک‌ها، عرضه کننده مواد غذایی هستند و با سلامت شهروندان سروکار دارند. بدون شک شهرداری تهران بدون هماهنگی با وزارت بهداشت نباید در این حوزه اقدامی انجام دهد. بنابراین، مجموعه‌هایی همانند ۳۰ تیر حتما باید مجوزهای لازم را از وزارت بهداشت دریافت کنند. با توجه به دستور رئیس شورای شهر تهران، کمیته‌ای را با حضور نماینده وزارت بهداشت تشکیل خواهیم داد تا با همکاری و هماهنگی مشترک با اخذ مجوزهای لازم از وزارت بهداشت، این اتفاق رخ دهد.”
پیرهادی در ادامه گفت: “وزارت امور خارجه نیز نسبت به این موضوع اعتراضاتی داشته است. بنابراین، نظر این وزارتخانه نیز باید در این مورد اخذ شود. چرا که مقامات سیاسی بلندپایه کشورها در این خیابان تردد دارند و اخذ نظر وزارت امور خارجه برای ما اهمیت دارد. بدون نظر دستگاه دیپلماسی نمی‌توان در مجاورت مرکز دیپلماسی کشور مجموعه‌ای راه اندازی کرد که با مخالفت وزارت امور خارجه باشد. نظر آقای چمران، رئیس شورا هم برخاسته از همین اعتراض وزارت امور خارجه است.”
با توجه به مخالفت رئیس شورا و وزارت امور خارجه، بازگشت کیوسک‌های عرضه غذا و صنایع دستی به خیابان ۳۰ تیر و بازگشت این خیابان به حالت قبل به نظر بعید می‌رسد.
