وضعیت بحرانی صندوقهای بازنشستگی در ایران
## بحران صندوقهای بازنشستگی در ایران: آیندهای مبهم و نگرانکننده
صندوقهای بازنشستگی در ایران با چالشهای جدی روبرو هستند که آیندهای نگرانکننده را برای آنها و بازنشستگان رقم میزند. روزنامه اعتماد در گزارشی به بررسی وضعیت صندوق بازنشستگی کشوری پرداخته و هشداری جدی نسبت به تکرار این شرایط برای صندوق تامین اجتماعی داده است.
این گزارش با اشاره به کسری بودجه عمیق صندوقهای بازنشستگی، کمکهای دولتی را به عنوان تنها عامل حفظ این صندوقها معرفی میکند. به طوری که بیش از ۸۰ درصد منابع مالی صندوق بازنشستگی کشوری از محل کمکهای دولت تامین میشود. این رقم معادل ۱۶ درصد کل بودجه کشور در سال ۱۴۰۳ است.
یکی از عوامل اصلی این بحران، نسبت نامتوازن شاغلان به بازنشستگان است. در حالی که در شرایط ایده آل باید به ازای هر سه شاغل، یک بازنشسته وجود داشته باشد، اما در حال حاضر تعداد بازنشستگان دو برابر شاغلان است. این نسبت در دو دهه گذشته دچار وارونگی شده و فشار عظیمی را بر صندوقهای بازنشستگی وارد کرده است.
علاوه بر این، سرمایهگذاریهای ناموفق و سوءمدیریتهای طولانی مدت نیز در تشدید این بحران نقش داشته است. به طوری که در حال حاضر، سرمایههای موجود در صندوقهای بازنشستگی توان تامین نیازهای مالی آنها را ندارد.
از سوی دیگر، افزایش هزینههای زندگی و تورم افسارگسیخته، معیشت بازنشستگان را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. افزایش حقوق بازنشستگان هرگز با نرخ واقعی تورم همخوانی نداشته و این موضوع منجر به کاهش روزافزون قدرت خرید آنان شده است.
با توجه به رشد جمعیت سالمندی و افزایش میانگین سن بازنشستگان در ایران، پیشبینی میشود که در دهههای آینده، این بحران ابعاد گستردهتری به خود بگیرد. در چنین شرایطی، نیاز به بازنگری اساسی در ساختار و مدیریت صندوقهای بازنشستگی و همچنین اتخاذ سیاستهای حمایتی موثر از سوی دولت بیش از پیش احساس میشود. در غیر این صورت، باید منتظر پیامدهای اجتماعی و اقتصادی ناشی از این بحران بود.