همکاری سازنده تهران با آژانس نباید توسط منافع سیاسی کوته‌بینانه تضعیف شود
جمهوری اسلامی ایران با پایبندی کامل به تعهدات خود، از جمله توافقنامه پادمان جامع (INFCIRC/۲۱۴)، نهایت تلاش خود را برای تسهیل فعالیت‌های راستی‌آزمایی آژانس، از جمله اقدامات نظارتی و مراقبتی در مورد مواد و فعالیت‌های هسته‌ای در ایران، به کار گرفته است.
با وجود این تلاش‌ها، گزارش‌های اخیر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، «رافائل گروسی»، در خصوص توافقنامه پادمانی ان‌پی‌تی و نظارت و راستی‌آزمایی در ایران، برخلاف واقعیت‌ها و با تأکید بیش از حد بر مسائل سیاسی، تلاش‌هایی برای خدشه‌دار کردن تصویر همکاری‌های سازنده ایران با آژانس به کار گرفته‌اند.
جمهوری اسلامی ایران بارها تأکید کرده است که هیچ مکانی که باید تحت موافقت‌نامه پادمان جامع اعلام شود، وجود ندارد و ادعای آژانس در خصوص مکان‌های اعلام‌نشده فاقد اطلاعات، اسناد و شواهد معتبر مرتبط با پادمان است. در خصوص مکان موسوم به لویزان-شیان نیز تأکید می‌شود که هیچ گونه ماده هسته‌ای و فعالیتی در این مکان وجود نداشته و این موضوع در سال ۲۰۰۴ مختومه شده است.
همچنین، ارزیابی‌های آژانس در خصوص موضوعات به اصطلاح «دو مکان» براساس اطلاعات غیرقابل اعتماد و اسناد جعلی ارائه شده توسط رژیم اسرائیل صورت می‌گیرد. تهدیدات آشکار هسته‌ای رژیم صهیونیستی علیه ایران نیز نقض آشکار قوانین بین‌المللی از جمله منشور سازمان ملل است.
با وجود همکاری بیشتر با آژانس در سال‌های اخیر، ایران اقدامات داوطلبانه را در چارچوب چندین بیانیه مشترک، از جمله بیانیه مشترک ۱۳ اسفند ۱۴۰۱ (۴ مارس ۲۰۲۳)، اجرا کرد. با این حال، فشارهای سیاسی مستمر اعمال شده توسط چند کشور خاص، آژانس را از اجرای نقش حرفه‌ای و بی‌طرفانه خود باز می‌دارد. مدیرکل آژانس در مناسبت‌های مختلف در گزارش‌های خود، برخلاف ماهیت فنی و عینی این گونه گزارش‌ها، احساسات خود را ابراز می‌کند که لازم است از این امر اجتناب نماید.
در خصوص ناهمخوانی در موازنه مواد هسته‌ای، لازم به ذکر است که اورانیوم فلزی ناشی از آزمایش‌های تبدیل اعلام شده، از سال ۲۰۰۳ بارها در بازه‌های زمانی مختلف توسط آژانس مورد راستی‌آزمایی قرار گرفته و منجر به صدور بیانیه‌های مربوطه ۹۰(a) و ۹۰(b) توسط آژانس با قید عبارت «رضایت‌بخش» شده است.
ایران با ارائه اسناد و مدارک فنی محکم، پرده‌نگاری دقیق در مورد فرآیند بازیابی و محاسبه حسابرسی مواد مربوطه در مؤسسه تبدیل اورانیوم (IRK-) اصفهان را برای انحلال پسمان‌های کثیف اورانیوم فلزی ارائه کرد. با این حال، آژانس بدون دلیل موجه، بدون صدور اصلاحیه، گزارش‌های خود را با تغییر عجولانه در کلمات و عبارات، بازنشر کرد. این رویکرد، نشان دهنده وجود فشارهای سیاسی خارجی بر روی آژانس است که اعتبار آژانس را تضعیف می‌نماید.
در مورد بند ۱۳، آژانس در نامه مورخ ۲۲ مه ۲۰۲۴ از ایران درخواست کرد که آزمایش‌های تولید اورانیوم فلزی را مجدداً ارزیابی کند. این درخواست مبنای حقوقی ندارد و مغایر با توافق ۲۹ فوریه ۲۰۲۴ است.
اورانیوم فلزی در آزمایشگاه چند منظوره جابر ابن حیان (JHL) در حالی که در موسسه JHL (IRL-) نگهداری می‌شد، تحت اقدامات نظارتی و مراقبتی مستمر آژانس بوده است و از سال ۲۰۰۳ مکرراً توسط آژانس راستی‌آزمایی شده و برای آن متعاقباً توسط آژانس بیانیه‌های ۹۰(a) و ۹۰(b) با تاکید بر اینکه راستی‌آزمایی صورت گرفته «رضایت‌بخش بوده» صادر شده است.
در بیانیه مشترک ۴ مارس ۲۰۲۳، دو عنصر مهم یعنی چارچوب موافقت‌نامه پادمان جامع و روش انجام کار مورد توافق، باید درنظر گرفته شوند. جمهوری اسلامی ایران با حسن نیت و حتی تا زمان حصول توافق در مورد روش‌ها، به آژانس اجازه نصب ۹ دوربین نظارتی را داد. ایران به دبیرخانه آژانس نیز اجازه داد تا سرویس دوربین‌ها را با موفقیت انجام دهد و داده‌های ضبط شده را ذخیره نماید. پیشرفت حاصل از همکاری متقابل با آژانس باید توسط شورای حکام مورد قدردانی واقع می‌شد.
جمهوری اسلامی ایران در دو نوبت (اکتبر ۲۰۲۳ و فوریه ۲۰۲۴) انتصاب ۱۵ بازرس پیشنهادی جدید آژانس را پذیرفته است، اما متأسفانه این موضوع به درستی در گزارش منعکس نشده است.
فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران کاملاً صلح‌آمیز بوده و ادعاهای مطرح شده از سوی شخص ثالث بدنیّت صحت نداشته و هیچ توجیهی ندارد.
ایران به طور داوطلبانه اجازه دسترسی به آژانس داد و اطلاعات و توضیحاتی در مورد مکان‌های مورد ادعا را ارائه کرده است. این در حالی بود که آژانس اسناد معتبری را درباره ادعای «مواد هسته‌ای اعلام نشده و فعالیت‌های مرتبط هسته‌ای» به ایران ارائه نکرد و ایران موظف نبوده و نیست به درخواست‌های آژانس درباره اسناد غیرمعتبر و ساختگی پاسخ دهد.
جمهوری اسلامی ایران بار دیگر ضمن تاکید بر اهمیت و ارزش همکاری‌های ارائه شده به آژانس یادآوری می‌نماید که این همکاری‌های سازنده نباید توسط منافع سیاسی کوته‌بینانه تضعیف شود.
ایران ابراز امیدواری می‌کند که تعامل بین آژانس و ایران به صورت سازنده ادامه یابد و مشتاقانه منتظر مشارکت‌های بیشتر است.
