## تشنگی سیری ناپذیر برای علم و حرص بی پایان برای دنیا
**نگاهی نو به میراث گرانبهای اسلام**
در دوران معاصر، جهان اسلام شاهد موجی از نوگرایی در همه ابعاد زندگی مسلمانان بوده است. این نوگرایی، خود را در بازگشت به منابع اصیل اسلامی و تفسیر و تعمق دوباره در آنها نشان داده است. در این میان، نهج‌البلاغه، گنجینه‌ای ارزشمند از سخنان و نامه‌های حضرت علی (ع) به عنوان منبعی غنی برای فهم حکمت و اصول سیاسی اسلام، توجه بسیاری از اندیشمندان را به خود جلب کرده است.
**نقش نهج البلاغه در بیداری اسلامی**
پیشگامانی چون میرزای شیرازی و محمد عبده، از اولین کسانی بودند که به اهمیت نهج‌البلاغه پی بردند. این کتاب در جریان انقلاب مشروطه نیز نقشی انکار ناپذیر ایفا کرد، به طوری که ردپای آن را می‌توان به وضوح در آثار برجسته‌ای مانند “تنبیه‌الامه” و “تنزیه‌المله” اثر آیت الله نایینی مشاهده کرد. آیت الله مطهری نیز در کتاب “نهضت‌های اسلامی در صد سال اخیر”، تحلیل عمیق آیت الله نایینی از مفاهیم توحید عملی، اجتماعی و سیاسی اسلام در کتاب “تنبیه‌الامه” و “تنزیه‌المله” را ستوده و آن را مدیون تسلط ایشان به قرآن و نهج‌البلاغه دانسته است.
با آغاز نهضت اسلامی در دهه چهل شمسی، بار دیگر نهج‌البلاغه به عنوان منبعی ارزشمند برای اخذ اصول حکمت سیاسی اسلام مورد توجه قرار گرفت. رهبران و اندیشمندانی همچون امام خمینی (ره)، آیت الله طالقانی، آیت الله خامنه‌ای، شهید مطهری، محمدرضا حکیمی، محمدتقی شریعتی و علی شریعتی با تکیه بر آموزه‌های نهج‌البلاغه، به تبیین مبانی فکری و سیاسی انقلاب اسلامی پرداختند.
**تشنه علم و حریص دنیا**
حضرت علی (ع) در حکمت ۴۵۷ نهج‌البلاغه می فرمایند: “دو گرسنه هستند که هرگز سیر نمی‌شوند: جویای علم و طالب دنیا.” ابن ابی الحدید در شرح این حکمت، آن را به پیامبر اکرم (ص) نسبت داده و می‌گوید: “دو آزمند هرگز سیری نمی‌پذیرند: حریص مال و حریص دانش.”
**شوق سیری ناپذیر به علم**
ابن ابی الحدید در ادامه می‌افزاید: “کسی که طالب علم و عاشق آن است، هر چه بیشتر می‌آموزد عطش او بیشتر می‌شود. او در این راه از هیچ تلاشی فروگذار نمی‌کند و حتی جان خود را فدا می‌کند.” او سپس به نمونه‌هایی از عشق و افرط در طلب علم اشاره می‌کند. برای مثال “ابو عثمان جاحظ” را یاد می‌کند که هنگام مرگ کتاب بر سینه‌اش بود.
**ثروت زوال پذیر، علم جاودان**
حجت الاسلام مهدوی ارفع، پژوهشگر نهج‌البلاغه، در تفسیر این حکمت می‌گوید: “حضرت علی (ع) در این حکمت دو نوع گرسنگی را مطرح می‌کنند: گرسنگی برای علم که هر چه بیشتر دانش به دست می‌آورد، عطش او بیشتر، عمیق‌تر و گسترده‌تر می‌شود، و گرسنگی برای دنیا که هر چه به او بدهند باز می‌خواهد.”
ایشان در ادامه به حکمت ۱۴۷ نهج‌البلاغه اشاره کرده و می‌گویند: “حضرت علی (ع) در این حکمت، علم را برتر از ثروت دانسته و دلیل آن را این گونه بیان می‌کنند که ثروت را باید با حرص و نگرانی حفظ کرد، در حالی که علم، انسان را از خطا و اشتباه محافظت می‌کند.”
**پایان**
