تهران، ایران – بر اساس اعلام شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، کیفیت هوای پایتخت در حال حاضر (۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۴) در وضعیت “قابل قبول” قرار دارد. این وضعیت، با وجود آنکه از شرایط ناسالم فاصله دارد، نشان می‌دهد که ذرات معلق همچنان آلاینده اصلی هوای تهران محسوب می‌شوند و نیازمند توجه و مدیریت مستمر هستند.
آلاینده شاخص هوای پایتخت طی ۲۴ ساعت گذشته “ذرات معلق کوچک‌تر از ۲.۵ میکرون” (PM2.5) با میانگین ۷۶ بود که کیفیت هوا را در شرایط قابل قبول نگه داشته بود. در حال حاضر نیز، آلاینده شاخص همان “ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون” با میانگین ۸۹ گزارش شده و کیفیت هوا همچنان در وضعیت قابل قبول قرار دارد. این ذرات که به دلیل اندازه بسیار ریز خود می‌توانند به عمق ریه‌ها نفوذ کرده و مشکلات تنفسی و قلبی عروقی ایجاد کنند، از مهم‌ترین نگرانی‌های بهداشتی در شهرهای بزرگ به شمار می‌روند.
نگاهی به وضعیت هوای تهران از ابتدای سال
از ابتدای سال جاری تاکنون، کیفیت هوای تهران ۶ روز “پاک” بوده است. این تعداد روزهای پاک، نشان‌دهنده پتانسیل بهبود کیفیت هوا در شرایط جوی مناسب و کاهش منابع آلاینده است. در همین مدت، ۴۰ روز کیفیت هوا در وضعیت “قابل قبول” قرار داشته است. این غالب بودن وضعیت قابل قبول، بیانگر آن است که در اکثر روزها، هوا برای عموم مردم خطر جدی نداشته، اما برای گروه‌های حساس ممکن است مشکلاتی ایجاد کند.
متاسفانه، در ۶ روز از ابتدای سال نیز کیفیت هوا “ناسالم برای گروه‌های حساس” بوده است. این وضعیت، برای افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی و ریوی، سالمندان و کودکان، می‌تواند منجر به بروز علائم تنفسی و تشدید بیماری‌ها شود. در این روزها، توصیه می‌شود گروه‌های حساس از فعالیت‌های طولانی یا سنگین در فضای باز خودداری کنند.
شاخص کیفیت هوا (AQI) و معنای آن
شاخص کیفیت هوا (AQI) به شش دسته اصلی تقسیم‌بندی می‌شود که هر دسته وضعیت خاصی از کیفیت هوا را نشان می‌دهد:
- صفر تا ۵۰: هوا “پاک” است و کیفیت هوا مطلوب است.
- ۵۱ تا ۱۰۰: هوا “قابل قبول یا متوسط” است. کیفیت هوا برای عموم مردم قابل قبول است، اما ممکن است برای برخی از افراد حساس در برابر آلودگی هوا، عوارض محدودی به همراه داشته باشد.
- ۱۰۱ تا ۱۵۰: هوا “ناسالم برای گروه‌های حساس” است. افراد مبتلا به بیماری‌های ریوی، قلبی، سالمندان، کودکان و افراد دارای حساسیت‌های خاص باید احتیاط کنند و از فعالیت‌های طولانی در فضای باز اجتناب نمایند.
- ۱۵۱ تا ۲۰۰: هوا “ناسالم” است. در این شرایط، همه افراد ممکن است اثرات منفی ناشی از آلودگی هوا را تجربه کنند و گروه‌های حساس به طور جدی تحت تأثیر قرار گیرند.
- ۲۰۱ تا ۳۰۰: هوا “بسیار ناسالم” است. این وضعیت هشداری جدی برای سلامت عمومی است و همه افراد باید از فعالیت‌های خارج از منزل خودداری کنند.
- ۳۰۱ تا ۵۰۰: شرایط کیفی هوا “خطرناک” است. در این وضعیت، همه افراد در معرض خطر جدی برای سلامتی قرار دارند و باید در خانه بمانند.
مدیریت ذرات معلق در هوای تهران، نیازمند ترکیبی از راهکارهای کوتاه‌مدت و بلندمدت است که شامل کنترل منابع آلاینده متحرک (خودروها و موتورسیکلت‌ها)، کنترل منابع ثابت (صنایع و نیروگاه‌ها)، توسعه حمل‌ونقل عمومی، و ترویج استفاده از انرژی‌های پاک می‌شود. آموزش و آگاهی‌رسانی به شهروندان در خصوص چگونگی حفاظت از خود در روزهای آلوده نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.