نتایج یک پژوهش تازه نشان می‌دهد که محدودیت بیش از حد کالری در رژیم غذایی می‌تواند با افزایش علائم افسردگی مرتبط باشد. این ارتباط به‌ویژه در مردان و افراد دارای شاخص توده بدنی بالاتر (افراد دارای اضافه وزن) مشهود است. این تحقیق که توسط پژوهشگران انجام شده، بر اهمیت کیفیت رژیم غذایی در سلامت روان نیز تاکید می‌کند.
تأثیر محدودیت کالری بر خلق و خو
پژوهشگران دریافتند افرادی که رژیم‌های غذایی بسیار کم‌کالری را دنبال می‌کنند، بیشتر از دیگران علائم افسردگی را گزارش می‌دهند. این تأثیر در کسانی که پیش از این اضافه وزن داشتند، بارزتر به نظر می‌رسد.
دکتر ونکات بات، پژوهشگر ارشد این تحقیق از بیمارستان سنت مایکل و دانشگاه تورنتو، تاکید می‌کند: “این یافته‌ها نشان می‌دهد که باید در مورد رژیم‌های غذایی بیش از حد محدودکننده یا نامتعادل، به‌ویژه برای افرادی که از قبل با استرس یا چالش‌های مرتبط با وزن دست‌وپنجه نرم می‌کنند، احتیاط کرد.” او هشدار می‌دهد که این نوع رژیم‌ها ممکن است سلامت روان این افراد را به خطر اندازند.
اهمیت کیفیت رژیم غذایی: رژیم مدیترانه‌ای در مقابل غذاهای فرآوری شده
این پژوهش صرفاً بر کمیت کالری تمرکز ندارد، بلکه بر کیفیت رژیم غذایی نیز تأکید ویژه‌ای می‌کند. نتایج نشان می‌دهد که رژیم‌های غذایی سرشار از غذاهای فوق فرآوری شده، کربوهیدرات‌های تصفیه شده و گوشت‌های فرآوری شده، با علائم افسردگی بیشتر همراه بودند. در مقابل، افرادی که از رژیم غذایی مدیترانه‌ای پیروی می‌کردند، مشکلات سلامت روان کمتری را گزارش کردند. رژیم مدیترانه‌ای بر مصرف زیاد میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل، حبوبات، آجیل و روغن زیتون تاکید دارد.
این تفاوت در تأثیرگذاری نشان می‌دهد که نه تنها میزان غذای مصرفی، بلکه نوع و کیفیت آن نیز نقشی اساسی در سلامت روان ایفا می‌کند.
هشدارها و توصیه‌های متخصصان
با این حال، پژوهش حاضر که داده‌های بیش از ۲۸ هزار بزرگسال را تحلیل کرده، نتوانست ارتباط علت و معلولی مستقیمی را بین محدودیت کالری و افسردگی برقرار کند. دکتر کری وودراف، که در این پژوهش شرکت نداشت، خاطرنشان می‌کند که تأیید وضعیت واقعی محدودیت کالری در افراد دشوار است، زیرا ممکن است افراد تصور کنند کالری محدودی مصرف می‌کنند در حالی که در واقعیت اینطور نباشد.
دکتر یوهانا کیلر از کالج کینگ لندن نیز بیان کرد: “این یافته‌ها نشان می‌دهد، رژیم غذایی بدون نظارت که می‌تواند باعث کمبودهای تغذیه‌ای شود، ممکن است در علائم افسردگی دخیل باشند.” کارشناسان هشدار می‌دهند که محدودیت شدید کالری می‌تواند به طور کلی خواب، تمرکز و سلامت جسمی را مختل کند و به‌طور بالقوه وضعیت افسردگی را بدتر سازد.
وودراف توصیه می‌کند که تمرکز بر “الگوی غذایی سالم” که از محدودیت کالری خفیف تا متوسط حمایت می‌کند، می‌تواند علائم افسردگی و خلق و خو را بهبود بخشد. دکتر بات نیز بر لزوم راهنمایی شخصی در تغییرات غذایی برای تأثیرگذاری مثبت بر سلامت روان و جسم تاکید می‌کند.
ناتالی موکاری، متخصص تغذیه، پیشنهاد می‌دهد که برای بهبود سلامت روان، ابتدا به ترکیب وعده‌های غذایی خود نگاه کنید: “مطمئن شوید که بشقاب شما شامل پروتئین، کربوهیدرات، چربی‌های سالم، و مقدار کافی فیبر و مواد مغذی از طریق میوه‌ها و سبزیجات باشد.”
نتایج این پژوهش در نشریه معتبر BMJ Nutrition, Prevention & Health منتشر شده است. این یافته‌ها بر اهمیت رویکرد متعادل و جامع به تغذیه و سلامت روان تاکید دارند. آیا این پژوهش می‌تواند به تغییر نگرش‌ها در مورد رژیم‌های غذایی سخت‌گیرانه و تأثیر آن‌ها بر سلامت روان کمک کند؟