قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران با توسعه و هوشمندسازی سامانه ثنا، گام بلندی در تسهیل دسترسی ایرانیان مقیم خارج از کشور به خدمات قضایی برداشته است. این ابتکار فناورانه به مهاجران و شهروندان ایرانی در اقصی نقاط جهان امکان می‌دهد تا بدون نیاز به سفرهای پرهزینه و طاقت‌فرسای قبلی به ایران، امور حقوقی و قضایی خود را به‌صورت کاملاً برخط و غیرحضوری پیگیری کنند. این تحول، در راستای سیاست‌های کلان کشور و برنامه هفتم توسعه، چالش‌های دیرینه را در این حوزه از میان برداشته و راهی نوین برای احقاق حقوق هموطنان خارج از مرزها گشوده است.
مشکلات پیشین ایرانیان خارج از کشور در پیگیری خدمات قضایی
پیش از این، ایرانیان بسیاری که خارج از کشور اقامت داشتند، برای انجام ساده‌ترین امور حقوقی و قضایی، با مشکلات عدیده‌ای مواجه بودند. ثبت یک وکالت‌نامه، پیگیری یک پرونده حقوقی، یا حتی دریافت ابلاغیه‌ها، اغلب مستلزم صرف هزینه‌های گزاف برای سفر به ایران یا اعتماد به واسطه‌ها و وکلای داخلی بود. این وضعیت، به‌ویژه برای هموطنانی که در کشورهایی فاقد سفارت یا کنسولگری ایران ساکن بودند، بسیار دشوارتر و گاهی غیرممکن به نظر می‌رسید. محدودیت‌های زمانی و مکانی، در کنار بار مالی سنگین، از مهم‌ترین موانع بر سر راه دسترسی عادلانه به عدالت قضایی برای این قشر از جامعه بود.
سامانه ثنا و انقلاب در دسترسی برخط به خدمات قضایی
اکنون، با فعال‌سازی امکان ثبت نام در سامانه ثنا برای ایرانیان خارج از کشور، یک بستر جامع و یکپارچه الکترونیکی فراهم شده است. به گفته کمال رئوف، استاد و وکیل پایه یک دادگستری و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، هموطنان مقیم خارج می‌توانند با طی مراحل ثبت نام برخط، شناسه قضایی مخصوص خود را دریافت کنند. این شناسه، حکم هویت دیجیتالی افراد در نظام قضایی کشور را داشته و پس از آن، دسترسی کامل به طیف وسیعی از خدمات قضایی الکترونیک میسر می‌شود. این اقدام نه تنها روند پیگیری پرونده‌ها را تسریع می‌بخشد، بلکه شفافیت را نیز در فرآیندهای قضایی افزایش می‌دهد.
گسترش شمولیت: سامانه ثنا برای اتباع خارجی نیز در دسترس است
نکته قابل توجه دیگر، گسترش دامنه خدمات سامانه ثنا به اتباع خارجی دارای شناسه فراگیر است. این بدان معناست که دیگر فقط ایرانیان نیستند که از مزایای این سیستم بهره‌مند می‌شوند؛ بلکه هر فردی با هویت قانونی مشخص و شناسه فراگیر می‌تواند از خدمات الکترونیک قضایی استفاده کند. این رویکرد فراگیر، نشان‌دهنده چشم‌انداز گسترده‌تر قوه قضائیه در ارائه خدمات مبتنی بر فناوری و فراتر از مرزهای جغرافیایی است. این تحولات در چارچوب برنامه‌های کلان تحول قضایی و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین به منظور:
افزایش سرعت رسیدگی به پرونده‌ها
کاهش سفرهای غیرضروری و هزینه‌های مترتب بر آن
ارتقاء شفافیت و کاهش فساد اداری
به اجرا درآمده است.
ارتباطات یکپارچه و ثبت نام غیرحضوری در سامانه ثنا
یکی از تسهیلات کلیدی در راستای بهبود دسترسی ایرانیان خارج از کشور به سامانه ثنا، اتصال این سامانه به پیام‌رسان‌های داخلی مانند گپ و آی‌گپ است. این ویژگی به کاربران امکان می‌دهد تا ابلاغیه‌ها و اطلاعیه‌های قضایی را بدون نیاز به شماره همراه داخلی دریافت کنند. مراحل ثبت نام و استفاده از این سامانه نیز به‌گونه‌ای طراحی شده که کاملاً غیرحضوری و کاربرپسند باشد. این رویکرد، موانع فنی و ارتباطی را به حداقل رسانده و دسترسی به عدالت را برای همگان، صرف‌نظر از موقعیت جغرافیایی، تسهیل می‌کند. این گام مهم در هوشمندسازی خدمات قوه قضائیه، محدودیت‌های مکانی و زمانی را عملاً از بین برده و افق‌های جدیدی را در عرصه خدمات حقوقی و قضایی برای ایرانیان و حتی برخی اتباع خارجی گشوده است.
مطالب مرتبط
- اروپا پیش‌نویس قطعنامه جدیدی را علیه برنامه هسته‌ای ایران به آژانس اتمی ارائه می‌کند
- برگزاری چهارمین نمایشگاه صنایع‌دستی و هدایای سازمانی، رونق تازه‌ای به اقتصاد یزد می‌بخشد
- افتتاح مرکز بازپروری معتادان متجاهر سمنان؛ گامی بلند برای بازگشت ۱۰۰ نفر به آغوش جامعه
- اروپا پیش‌نویس قطعنامه جدیدی را علیه برنامه هسته‌ای ایران به آژانس اتمی ارائه می‌کند
About the Author
محمدرضا صبوری، از روزنامه‌نگاران باسابقه و متعهد در تیم تحریریه مجله خبری است. او با سال‌ها تجربه در عرصه رسانه، به عنوان یک تحلیلگر و گزارشگر قابل اعتماد شناخته می‌شود. صبوری به دلیل دقت، دانش و تخصص خود در پوشش اخبار مهم، به یکی از ستون‌های اصلی تیم تبدیل شده است.