ساخت مسکن ملی، طرحی که به نظر میرسد به سرنوشت طرح مسکن مهر دچار شده است و به نظر میرسد دولت هنوز نتوانسته است خود را متقاعد کند که از متولیگری بخش مسکن خارج شود. تا زمانی که دولت در امور این بخش دخالت کند، انتظار بیشتری از این شرایط نمیتوانیم داشته باشیم.
قرار بود سالانه یک میلیون واحد مسکن ملی ساخته شود، اما امروز زیر ۱۰۰ هزار واحد هم تحویل مردم نشده است. روند ساخت برخی پروژهها بهدلیل تورم و قیمتهای دستوری کُند شده و یا در حال توقف است.
یکی از دلایل این وضعیت، عدم همکاری موثر وزارت راه و شهرسازی با انبوهسازان است. به نظر میرسد که وزارت راه و شهرسازی هنوز به طور جدی تصمیم به مشارکت با بخش خصوصی و انبوهسازان در ساخت مسکن ملی را نگرفته است.
هدف طرح مسکن ملی، تامین مسکن برای طبقه کمبضاعت جامعه است، اما بودجه کافی برای این طرح تدارک نشده است و آورده متقاضی و وام بانکی، برای تامین هزینه ساخت کافی نیست.
ساخت یک واحد ۷۵ متری مسکن ملی برای مصرف کننده بالای ۱.۳ میلیارد تومان هزینه دارد. از این هزینه ۵۵۰ میلیون تومان تسهیلات بانکی است و مابقی را باید متقاضی تامین کند. متقاضی نه توان پرداخت این مبلغ را دارد و نه توان پرداخت اقساط وام. علاوه بر این، نحوه دریافت آورده متقاضیان نیز در دراز مدت باعث میشود زمان پرداخت قسط آخر به دلیل افزایش تورم، مجدداً متقاضی بدهکار شود.
یکی از راهکارها برای حل این مشکل، مشارکت دولت با بخش خصوصی و انبوهسازان در ساخت مسکن ملی است. دولت میتواند زمین موردنیاز را در اختیار انبوهسازان قرار دهد و به جای آن، واحدهای ساخته شده را از انبوهسازان دریافت کند.
در حال حاضر، قیمت ساخت هر متر مربع واحد مسکن ملی در قراردادهای انبوهسازان حدود ۸ میلیون تومان است که با تعدیل سازمان برنامه و بودجه به ۱۱ میلیون تومان میرسد. این هزینه غیرمفید است و متقاضیان باید یک سری هزینهها را جداگانه پرداخت کنند. در مجموع هزینه مفید ساخت یک متر مربع واحد مسکن ملی حدود ۱۸ میلیون تومان است.