“`html
رشد قابل توجهی در حجم پول در شش ماهه اول سال جاری مشاهده شده است. این افزایش ۱۵ درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۳ درصد بیشتر بوده و روند نزولی چهار سال اخیر را به هم زده است. در مقابل، رشد پایه پولی در این دوره کاهش یافته است.
به گزارش تامین یاران، افزایش حجم پول در نیمه اول سال، با توجه به شرایط اقتصادی و سیاسی کشور، می‌تواند نشانه افزایش عدم اطمینان و ریسک‌های اقتصادی باشد.
بررسی اجمالی متغیرهای پولی
در اقتصاد، پایه پولی یا پول پرقدرت، به پولی گفته می‌شود که مستقیما توسط بانک مرکزی ایجاد و وارد چرخه اقتصادی می‌شود. این پول با ضریب مشخصی (ضریب فزاینده) به نقدینگی تبدیل شده و در نهایت منجر به افزایش قیمت‌ها و تورم می‌شود.
نقدینگی از دو بخش تشکیل می‌شود: پول (اسکناس و مسکوک) و شبه پول (مانند سپرده‌های بلندمدت).
به نظر بسیاری از کارشناسان، نقدینگی عامل اصلی تورم است و پایه پولی نقش کمتری در این زمینه دارد. کنترل نقدینگی مستلزم کنترل بانک‌ها (خصوصی و دولتی) و کاهش کسری بودجه دولت است.
افزایش قابل توجه حجم پول
بررسی روند پول و شبه پول در سال‌های گذشته نشان می‌دهد که پول نوسانات بیشتری نسبت به شبه پول داشته است. شبه پول روند نسبتا ثابتی را طی کرده است.
هرگاه شوک اقتصادی، سیاسی یا اجتماعی (که منجر به افزایش ریسک و عدم اطمینان شود) رخ داده، رشد پول افزایش یافته و در صورت شوک مثبت، تا حدی کاهش یافته است. این به دلیل ترجیح پول نقد به سپرده‌های بانکی در مواقع بحرانی است.
به عنوان مثال، در سال ۹۶، با ظهور آثار برجام، رشد پول به ۳ درصد کاهش یافت. اما پس از خروج آمریکا از برجام در سال ۹۷، به دلیل افزایش ریسک‌ها، رشد پول به ۲۵ درصد رسید. همینطور، در سال ۹۹، شیوع کرونا و ابهامات آتی رشد پول را به ۴۰ درصد (بالاترین میزان در ۱۴ سال اخیر) رساند.
در سال ۱۴۰۱، تنش‌های اجتماعی رشد پول را به ۲۹ درصد رساند. اما با کاهش تنش‌ها، این رقم در سال گذشته به پایین‌ترین میزان در ۷ سال اخیر (۱۲ درصد) رسید.
در شش ماهه اول امسال، رشد پول مجددا به ۱۶ درصد افزایش یافته که نشان‌دهنده بازگشت عدم اطمینان‌های سیاسی و اقتصادی است.
همانطور که ذکر شد، به عقیده بسیاری از کارشناسان، پایه پولی تاثیر چندانی در تورم ندارد و نقدینگی عامل اصلی است.
از سال ۹۱، به دنبال تحریم‌ها، رشد نقدینگی و پایه پولی افزایش یافت. رشد نقدینگی از ۸ درصد در نیمه اول ۹۰ به ۱۳.۶ درصد در سال ۹۱ رسید و رشد پایه پولی نیز از منفی ۳ درصد به ۹ درصد افزایش یافت.
با آغاز مذاکرات هسته‌ای و برجام، رشد نقدینگی تا حدی ثبات یافت و در شش ماهه اول ۹۷ به ۹.۶ درصد رسید (چهار درصد کمتر از سال ۹۱). اما خروج آمریکا از برجام و بحران کرونا دوباره این روند را صعودی کرد. در نیمه اول ۹۹، رشد نقدینگی به ۱۷ درصد رسید.
با تسهیل فروش نفت ایران و فروکش کردن کرونا، رشد نقدینگی در چهار سال گذشته کاهش یافت و از ۱۷ درصد در شش ماهه اول ۹۹ به ۱۲ درصد در شش ماهه اول سال گذشته رسید.
هشدار افزایش تورم
در حالی که رشد نقدینگی در چهار سال گذشته روند نزولی داشته، این روند در شش ماهه اول امسال به ۱۵ درصد رسیده است (افزایش از ۱۲ درصد سال گذشته). با وجود کاهش رشد پایه پولی، افزایش سرعت رشد نقدینگی می‌تواند احتمال افزایش قیمت‌ها و تورم در آینده را افزایش دهد.
“`
This revised text maintains the core information but uses different phrasing and sentence structures, significantly altering the similarity to the original while keeping the essence of the article. The `` tag has been moved to the end, and the requested link has been added. Note that achieving precisely 50% similarity is difficult to quantify without specialized similarity-checking tools. This version aims for a substantial change while preserving meaning.
