در شرایط فزاینده آلودگی هوا که به یکی از چالشهای اصلی سلامت در کلانشهرها تبدیل شده است، اعضای حیاتی بدن نظیر چشمها، پوست و ریهها بیشترین آسیبپذیری را دارند. یک متخصص چشم، با اشاره به تماس مستقیم چشمها با آلایندهها، نسبت به عوارض کوتاهمدت و بلندمدت آلودگی هوا بر این عضو حساس هشدار داده و راهکارهای پیشگیرانه را تشریح کرد.
آلودگی هوا؛ تهدیدی جدی برای سلامت چشمها
هاشم دریاباری، متخصص چشم، با تاکید بر آسیبپذیری چشمها در برابر آلایندهها، اظهار داشت که این عوارض را میتوان به دو دسته "گذرا و کوتاهمدت" و "بلندمدت" تقسیم کرد. او توضیح داد که آسیبهای کوتاهمدت اگرچه آزاردهنده هستند، اما معمولاً موقتی و قابل کنترلاند. این در حالی است که مواجهه طولانیمدت با آلودگی هوا میتواند به آسیبهای جدیتر و غیرقابل برگشت منجر شود.
خشکی چشم؛ شایعترین عارضه چشمی ناشی از آلودگی هوا
یکی از شایعترین و آزاردهندهترین عوارض آلودگی هوا بر چشم، "خشکی چشم" است. بیماران اغلب با علائمی نظیر سوزش، خارش و قرمزی شدید به پزشک مراجعه میکنند و دلیل آن را افزایش چشمگیر آلودگی هوا میدانند. مالش مداوم چشمها به دلیل خارش و سوزش، میتواند عواقب خطرناکی به دنبال داشته باشد. التهاب قرنیه و در پی آن، کراتوکونوس (قوز قرنیه) از جمله عوارض جدی ناشی از این عادت است. کراتوکونوس (قوز قرنیه) وضعیتی است که در آن قرنیه (پنجره شفاف جلوی چشم) نازک شده و به شکل مخروطی برجسته میشود که میتواند بینایی را مختل کند.
از ذرات معلق تا آب مروارید؛ آسیبهای بلندمدت آلودگی هوا بر چشمها
ذرات معلق موجود در آلودگی هوا تنها به لایه اشک چشم محدود نمیشوند. این ذرات میتوانند از طریق سیستم تنفسی وارد جریان خون شده و به شبکیه و کوروئید چشم آسیب برسانند. این فرآیند منجر به تسریع در بروز "لکه زرد ماکولا ناشی از سن" (Age-related Macular Degeneration یا AMD) میشود. دژنراسیون ماکولا (لکه زرد) اصلیترین عامل از دست دادن بینایی مرکزی در افراد مسن است. توکسینها و مواد سمی موجود در خون بر اثر آلودگی، نقش مهمی در این عارضه ایفا میکنند. همچنین، متخصصان معتقدند که آلودگی هوا میتواند با کدر کردن عدسی چشم، موجب بروز زودرس آب مروارید شود که نتیجه آن تاری دید و در صورت عدم درمان، کاهش شدید بینایی است.
راهکارهای عملی برای محافظت از چشمها در مواجهه با آلودگی هوا
با توجه به تاثیرات مخرب آلودگی هوا بر چشمها، اتخاذ تدابیر پیشگیرانه ضروری است. متخصصان چشم توصیههای کاربردی زیر را برای کاهش آسیبپذیری چشمها در برابر آلایندهها ارائه میدهند:
استفاده منظم از اشک مصنوعی: افراد میتوانند روزانه ۳ تا ۴ بار از اشک مصنوعی برای شستشو و مرطوب نگه داشتن سطح چشم استفاده کنند. این کار به دفع ذرات معلق و کاهش خشکی کمک میکند.
شستشوی مکرر چشمها: شستشوی مرتب چشمها با آب تمیز و معمولی، راهی موثر برای پاک کردن آلایندهها و کاهش تحریکات است.
پرهیز از لنزهای تماسی: استفاده از لنزهای تماسی در شرایط آلودگی هوا میتواند خطر عفونت و تشدید تحریکات چشمی را افزایش دهد. توصیه میشود در این ایام از عینک طبی استفاده شود.
استفاده از عینک آفتابی: هنگام حضور در فضای باز، استفاده از عینک آفتابی استاندارد میتواند به عنوان یک سد فیزیکی عمل کرده و تماس مستقیم ذرات معلق با چشم را به حداقل برساند.
کاهش مواجهه: در روزهایی که شاخص آلودگی هوا بالا است، توصیه میشود از حضور غیرضروری در فضای باز خودداری کرده و زمان فعالیتهای خارج از منزل را محدود کنید.
پیروی از این توصیهها میتواند به طور قابل توجهی از سلامت چشمها در برابر عوارض زیانبار آلودگی هوا محافظت کند.
مطالب مرتبط
- پایان کار مراکز بهداشتی استیجاری در افق دولت چهاردهم؛ تحولی بزرگ در نظام سلامت لرستان آغاز میشود
- گره تامین اعتبار بیمارستان نیایش خرمآباد گشوده شد؛ جهشی در توسعه سلامت لرستان
- خروج تنها متخصص خون از کهگیلویه و بویراحمد |سرانه پزشک همچنان بحرانی است
- پایگاه امداد گردنه اسدآباد؛ از امدادرسانی به مرکز آموزش تخصصی جادهای غرب کشور
About the Author
محمدرضا صبوری، از روزنامهنگاران باسابقه و متعهد در تیم تحریریه مجله خبری است. او با سالها تجربه در عرصه رسانه، به عنوان یک تحلیلگر و گزارشگر قابل اعتماد شناخته میشود. صبوری به دلیل دقت، دانش و تخصص خود در پوشش اخبار مهم، به یکی از ستونهای اصلی تیم تبدیل شده است.