## تهران در چنگال تشنگی: بحران آب، تهدیدی جدی برای پایتخت
تهران، پایتخت ایران، در حال حاضر با چالش جدی کم‌آبی دست و پنجه نرم می‌کند. به گفته‌ی کارشناسان، سرانه منابع آب تجدیدپذیر تهران، چه داخلی و چه خارجی، به زیر 500 مترمکعب برای هر نفر در سال رسیده است. این کمبود شدید آب، تهدیدی جدی برای زندگی روزمره مردم و آینده این کلان شهر محسوب می‌شود.
مسعود پزشکیان، رئیس جمهور، در ماه گذشته با اشاره به بی توجهی به تعادل بین منابع و مصرف آب، هشدار داد که تهران در آینده با کمبود شدید آب مواجه خواهد شد.
بنفشه زهرایی، متخصص آب و کارشناس دانشگاه تهران، با اشاره به جمعیت 14 میلیونی استان تهران و بیش از 60 درصد جمعیت ساکن در شهر تهران، به ناتوانی استان در پاسخگویی به نیازهای آبی اشاره کرده است.
او می‌گوید: ” بارگذاری انجام شده روی استان تهران، متناسب با امکانات طبیعی آن نیست. استان تهران با وجود اینکه یکی از کوچکترین استان‌های کشور است، میزبان 12 درصد از صنایع کشور و 15 درصد از اشتغال بخش صنعت کشور است.”
زهرایی با تاکید بر اینکه 65 درصد از برداشت‌های آب در استان تهران صرف بخش کشاورزی می‌شود، به رقابت ناسالم بین بخش‌های مختلف برای دستیابی به منابع آب اشاره می‌کند.
با وجود تصویب برنامه سازگاری با کم‌آبی در استان تهران، زهرایی به عدم وجود برنامه درازمدت و عدم توجه به منابع آبی در طرح‌های توسعه مانند طرح مسکن ملی اشاره می‌کند.
او می‌گوید: ” روند توسعه در شهرهای بزرگ کشور از جمله تهران، از یک برنامه درازمدت تبعیت نمی‌کند و دولت‌های مختلف بر حسب سلیقه رؤسای جمهور و وزرا، نسخه‌های بدون مطالعه برای توسعه شهرها می‌پیچند.”
زهرایی به صحبت‌های رئیس جمهور در مورد کمبود آب تهران و عدم اجازه توسعه بیشتر در استان اشاره می‌کند و می‌پرسد: ” سؤالی که در حاشیه صحبت‌های وی مطرح شد این است که انتقال پایتخت به سواحل جنوب کشور، ناظر به کدام مطالعه است؟”
او معتقد است که صحبت‌های رئیس جمهور، اگرچه قابل تقدیر است، اما به تنهایی نمی‌تواند مشکل کم‌آبی را حل کند و باید برنامه جامع و منسجم برای مدیریت منابع و مصرف آب کشور تدوین شود.
زهرایی پیشنهادهایی برای سازگاری بیشتر کلان شهرها به‌خصوص مناطقی که درگیر مشکل کم‌آبی هستند مطرح می‌کند.
او می‌گوید: ” شرکت‌های آب و فاضلاب باید توجه ویژه‌ای به پیگیری برای اجرایی‌شدن استانداردهای مدیریت مصرف، ساماندهی بانک‌های اطلاعاتی مصرف آب و هدایت مشترکان به سمت مدیریت مصرف داشته باشند. رفع تعارض اقتصادی فروش و مصرف آب باید از اولویت‌های دولت باشد. ”
او همچنین به لزوم توقف هرگونه توسعه (مسکن، صنعت و کشاورزی) که بسترساز مهاجرت بیشتر به تهران و بارگذاری بیشتر بر منابع آب شکننده آن شود تاکید می‌کند.
زهرایی به اهمیت اجباری شدن استانداردهای مصرف آب در کالاهای آب‌بر (مثل ماشین لباسشویی و ماشین ظرف‌شویی) و تجهیزات آب پخش (مثل شیرآلات و فلاش‌تانک) و پیگیری ترک فعل سازمان‌های مسئول مانند سازمان نظام‌مهندسی و شهرداری‌ها اشاره می‌کند.
او همچنین به نبود استانداردهای روشن در سیستم‌های تهویه مطبوع در مصرف آب و انرژی اشاره می‌کند.
زهرایی به ایجاد تاسیسات تفریحات آبی در ساختمان‌های مسکونی بدون محدودیت اشاره می‌کند و این موضوع را نشانه فراوانی آب نه کمبود آن تلقی می‌کند. او نیاز به وضع قوانین سخت‌گیرانه در این زمینه را خاطر نشان می‌کند.
زهرایی به مشکل وجود پمپ در بسیاری از ساختمان‌های تهران اشاره می‌کند که اقدامات شرکت‌های آب و فاضلاب برای مدیریت مصرف از طریق مدیریت فشار شبکه را خنثی می‌کند. او بر لزوم تدوین ضوابط مشخص برای رفع این مشکل تاکید می‌کند.
