## خطرات نیش و گاز گرفتگی حیوانات و راه‌های مقابله با آن
حیوانات چه اهلی و چه وحشی، بخشی از زندگی ما هستند. اما گاهی اوقات ممکن است برخورد ما با آن‌ها منجر به گاز گرفتگی یا خراشیدگی شود. این اتفاق نه تنها دردناک است بلکه می‌تواند عوارض جدی به دنبال داشته باشد.
## گاز گرفتگی، خطری که سلامتی را تهدید می‌کند
گاز گرفتگی توسط حیوانات مختلف، از جمله سگ و گربه، یکی از اتفاقات متداولی است که می‌تواند عواقب ناگواری برای سلامتی داشته باشد. این حوادث اغلب به دلیل عدم آشنایی ما با رفتار حیوانات یا تماس ناگهانی با آن‌ها رخ می‌دهد. عواملی مانند ترس، دفاع از قلمرو، بازیگوشی و حتی بیماری می‌توانند حیوان را به گاز گرفتن وادار کنند.
علاوه بر درد، گاز گرفتگی می‌تواند منجر به عفونت‌های شدید، آسیب بافت‌ها و در برخی موارد انتقال بیماری‌های خطرناکی مانند هاری شود.
## اقدامات ضروری پس از گازگرفتگی
در صورت گاز گرفتگی توسط حیوانات، رعایت نکات زیر به عنوان کمک‌های اولیه ضروری است:
1. **شستشوی زخم:** محل گازگرفتگی را با آب فراوان و صابون به آرامی شستشو دهید تا باکتری‌ها و خطر عفونت کاهش یابد.
2. **کنترل خونریزی:** با استفاده از پارچه تمیز و فشار مستقیم بر روی زخم، خونریزی را کنترل کنید.
3. **پوشاندن زخم:** زخم را با پانسمان تمیز و خشک بپوشانید و از بستن محکم آن خودداری کنید.
4. **مراجعه به پزشک:** حتی اگر زخم کوچک به نظر می‌رسد، به پزشک مراجعه کنید. پزشک ممکن است برای پیشگیری از عفونت، آنتی‌بیوتیک تجویز کند و در صورت نیاز، واکسن هاری را تزریق نماید.
5. **ثبت اطلاعات حیوان:** در صورت امکان، اطلاعاتی در مورد حیوان گازگیرنده مانند: نوع حیوان، مالک و تاریخ واکسیناسیون هاری را جمع‌آوری کنید. این اطلاعات برای پزشک بسیار مفید خواهد بود.
## مارگزیدگی، حادثه‌ای جدی
مارگزیدگی حادثه‌ای است که می‌تواند به سرعت به یک وضعیت اورژانسی تبدیل شود. در این حادثه، زهر مار وارد بدن انسان شده و می‌تواند عوارض جدی و حتی مرگباری را به همراه داشته باشد.
### عوارض مارگزیدگی
عوارض مارگزیدگی بسیار متنوع و به نوع مار، مقدار زهری که تزریق شده و حساسیت بدن فرد بستگی دارد.
**برخی از عوارض رایج مارگزیدگی عبارتند از:**
* درد شدید در محل گزش
* تورم و قرمزی اطراف محل گزش
* کبودی در محل گزش و اطراف آن
* حساسیت به لمس در ناحیه گزیده شده
* علائم سیستمیک مانند: تهوع، استفراغ، سرگیجه، تاری دید، مشکل در تنفس، ضربان قلب نامنظم، کاهش فشار خون و حتی شوک
* لخته شدن خون
* فلج عضلات
### درمان‌های لازم در زمان مارگزیدگی
درمان مارگزیدگی باید توسط پزشک انجام شود و هرگز نباید خوددرمانی کرد. با این حال، انجام اقدامات اولیه در محل حادثه می‌تواند تا رسیدن به مرکز درمانی مؤثر باشد.
**اقدامات اولیه:**
* آرام کردن فرد مصدوم
* بی‌حرکت نگه داشتن محل گزش
* خارج کردن حلقه‌ها و ساعت‌ها از دست و انگشتان مصدوم
* نشانه‌گذاری محل گزش با ماژیک یا خودکار
* دادن آب یا مایعات به مصدوم
* خودداری از استفاده از تورنیکت
* مصرف داروهای مسکن مانند استامینوفن
* انتقال س سریع مصدوم به نزدیک‌ترین مرکز درمانی
**درمان‌های پزشکی:**
* تزریق سرم ضد زهر
* درمان‌های حمایتی مانند کنترل فشار خون، کمک به تنفس، درمان عفونت و جلوگیری از عوارض جانبی
## عقرب گزیدگی، خطری جدی
عقرب گزیدگی نیز مانند مارگزیدگی می‌تواند خطرناک باشد، به ویژه در مناطقی با آب و هوای گرم و خشک. زهر عقرب حاوی ترکیبات پیچیده‌ای است که می‌تواند باعث درد شدید، تورم، آسیب به بافت‌ها و حتی مشکلات جدی‌تری مانند نارسایی تنفسی شود.
### عوارض عقرب گزیدگی
**برخی از شایع‌ترین عوارض عقرب گزیدگی عبارتند از:**
* درد شدید در محل گزش
* تورم و قرمزی محل گزش
* آسیب به بافت‌های اطراف محل گزش
* نارسایی اندام‌ها در موارد شدید
### درمان عقرب گزیدگی
**مراحل اولیه کمک‌های اولیه:**
* آرام کردن فرد گزیده شده
* شستشوی محل گزش با آب و صابون
* بی‌حرکت نگه داشتن اندام گزیده شده و قرار دادن آن بالاتر از سطح قلب
* انتقال سریع فرد گزیده شده به نزدیک‌ترین مرکز درمانی
**درمان‌های پزشکی:**
* تزریق پادزهر (نوع پادزهر برای هر نوع عقرب متفاوت است)
* کنترل علائمی مانند: درد و تورم با داروهای مناسب
* مراقبت‌های حمایتی در بخش مراقبت‌های ویژه در صورت نیاز
## عفونت، خطر پنهان گازگرفتگی
عفونت ناشی از گازگرفتگی حیوانات اغلب به دلیل ورود باکتری‌های موجود در دهان یا بزاق حیوان به بدن اتفاق می‌افتد.
### انواع عفونت‌های ناشی از گازگرفتگی
* **کزاز:** بیماری عفونی خطرناکی که از طریق زخم‌های عمیق و آلوده و ورود باکتری کلوستریدیوم تتانی به بدن ایجاد می‌شود.
* **هاری:** بیماری کشنده‌ای که از طریق گازگرفتگی حیوانات آلوده منتقل می‌شود.
* **پاستورلا:** عفونت باکتریایی که می‌تواند منجر به سلولیت (عفونت عمقی پوست) شود.
* **عفونت‌های استاف و استرپتوکوک:** عفونت‌های باکتریایی شایع که می‌توانند به سرعت گسترش یافته و از طریق خون به اندام‌های حیاتی مانند ریه‌ها نفوذ کنند.
* **عفونت کاپنوسیتوفاژ:** عفونت نادری که از طریق دهان سگ به بدن فرد منتقل می‌شود.
## پیشگیری از گازگرفتگی
با رعایت برخی نکات ساده و رعایت اصول نگهداری از حیوانات، می‌توان از بسیاری از گازگرفتگی‌ها جلوگیری کرد.
### درک رفتار حیوانات
* یادگیری زبان بدن حیوان
* احترام به حریم خصوصی حیوانات
* خودداری از انجام رفتارهایی که ممکن است حیوان را تحریک کند
### تعامل ایمن با حیوانات
* آموزش صحیح به حیوانات خانگی
* خودداری از تنبیه فیزیکی
* استفاده از اسباب‌بازی‌های مناسب هنگام بازی با حیوان
### مراقبت از حیوانات
* اطمینان از سلامت جسمی حیوان
* تغذیه مناسب و متعادل
* ورزش منظم
* ویزیت‌های دوره‌ای دامپزشکی
### برخورد با حیوانات ناشناخته
* احتیاط هنگام برخورد با حیوانات ناشناخته
* جلوگیری از نزدیک شدن کودکان به حیوانات ناشناخته به تنهایی
* کسب اجازه از صاحب حیوان قبل از نزدیک شدن به حیوانات ناشناخته در مکان‌های عمومی
### اقدامات ایمنی در منزل
* ایمن‌سازی محیط خانه برای حیوان
* قفل کردن درها
* جدا نگه داشتن حیوانات خانگی از یکدیگر در صورت وجود چند حیوان
## سخن پایانی
گازگرفتگی توسط حیوانات می‌تواند عواقب جدی و خطرناکی را به همراه داشته باشد. با افزایش آگاهی عمومی و انجام اقدامات لازم پس از گازگرفتگی می‌توانیم محیطی امن‌تر برای خود و حیوانات خانگی‌مان فراهم کنیم.
