تلاش‌های مستمر واحد مبارزه با بیماری‌های شبکه بهداشت و درمان اردستان منجر به شناسایی دقیق 11 کانون اصلی گزش سالک در این شهرستان شده است. این اقدام مهم، گامی اساسی در راستای کنترل و پیشگیری از این بیماری بومی به شمار می‌رود، به طوری که میزان بروز سالک در حال حاضر در اردستان به یک مورد در هر هزار نفر از جمعیت ساکن رسیده است.
مریم‌السادات کاظمی، کارشناس مسئول واحد مبارزه با بیماری‌های شبکه بهداشت و درمان اردستان، با اشاره به دستاوردهای حاصل شده در سال‌های اخیر اظهار کرد: “با مجموعه اقدامات پیشگیرانه و کنترلی که در چند سال گذشته در شهرستان اردستان به اجرا درآمده است، خوشبختانه شاهد کاهش چشمگیر تعداد موارد ابتلا به سالک بوده‌ایم. در حالی که چند سال پیش، سالانه حدود 650 نفر در این شهرستان به سالک مبتلا می‌شدند، این رقم در سال گذشته به کمتر از 50 مورد رسیده است.” این کاهش قابل توجه، نشان‌دهنده اثربخشی برنامه‌های اجرا شده و تلاش‌های شبانه‌روزی کادر بهداشت و درمان شهرستان است.
وی با اعلام میزان بروز فعلی سالک در اردستان افزود: “در حال حاضر، میزان بروز بیماری سالک در شهرستان اردستان به یک مورد در هر هزار نفر از جمعیت ساکن رسیده است که نشان‌دهنده کنترل نسبی این بیماری در سطح شهرستان است. پس از بررسی‌های دقیق و کارشناسی، 11 کانون اصلی گزش سالک در شهرستان شامل شهر اردستان، زواره، مهاباد، امیران، کچورستاق، تلک‌آباد، حسن‌آباد، موغار، حیدرآباد، رحمت‌آباد و خوش آباد شناسایی شده‌اند. سایر نقاط شهرستان نیز به عنوان کانون‌های فرعی شناسایی شده‌اند که نیازمند پایش و اقدامات کنترلی مستمر هستند.”
نخاله‌های ساختمانی؛ بستری برای تکثیر ناقلان سالک
کاظمی با اشاره به دوره فعالیت پشه ناقل بیماری سالک و زمان اوج بروز بیماری در اردستان گفت: “فعالیت پشه سالک معمولاً از اردیبهشت ماه آغاز شده و تا پایان آذر ادامه خواهد داشت. با این حال، بیشترین میزان بروز بیماری در شهرستان اردستان در ماه‌های شهریور و آبان گزارش شده است که نیازمند تشدید اقدامات پیشگیرانه در این بازه زمانی است.”
کارشناس مسئول واحد مبارزه با بیماری‌های شبکه بهداشت و درمان اردستان در خصوص اقدامات کنترلی انجام شده در سال گذشته تصریح کرد: “در سال گذشته، به منظور کنترل جمعیت جوندگان ناقل بیماری، حدود 4500 مترمربع از اراضی مناطق کانون اصلی شهرستان طی چهار مرحله عملیات طعمه‌گذاری و جونده‌کشی قرار گرفت. در این راستا، همکاران ما در واحد مبارزه با بیماری‌ها، مجموعاً 521 روز درگیر اجرای این عملیات بودند که نشان‌دهنده حجم و گستردگی تلاش‌های صورت گرفته است.”
وی با تاکید بر نقش عوامل محیطی در شیوع بیماری سالک گفت: “تجمع غیربهداشتی زباله و نخاله‌های ساختمانی در حاشیه شهرها و روستاهای شهرستان، همچنین وجود ساختمان‌های مخروبه و قدیمی در محلات مختلف، همچنان به عنوان مهم‌ترین دلایل اصلی شیوع بیماری سالک در این شهرستان محسوب می‌شوند. متاسفانه، معضلات زیست‌محیطی موجود در شهرستان، تلاش‌های ما برای رسیدن به کنترل کامل بیماری سالک را با چالش مواجه کرده است.”
برای دستیابی به کنترل پایدار بیماری سالک در اردستان، علاوه بر اقدامات فعالانه واحد بهداشت و درمان، همکاری و مشارکت جدی سایر ارگان‌ها و نهادهای شهرستان، به ویژه شهرداری و دهیاری‌ها در زمینه مدیریت پسماند و ساماندهی نخاله‌های ساختمانی، امری حیاتی و ضروری است. همچنین، آموزش و آگاه‌سازی عمومی در خصوص راه‌های پیشگیری از گزش پشه سالک و رعایت بهداشت محیط، نقش مهمی در کاهش موارد ابتلا به این بیماری خواهد داشت. با تداوم تلاش‌ها و همکاری همه‌جانبه، امید است که شهرستان اردستان بتواند به طور کامل بر این بیماری بومی غلبه کند و سلامت و رفاه شهروندان را ارتقا بخشد.