## فقر و تلاش برای ریشه‌کنی آن در ایران
فقر، از دیرباز معضلی ریشه دار در جوامع بشری بوده است. این معضل نه تنها زندگی فردی انسان ها را تحت تاثیر قرار داده، بلکه مانعی جدی برای پیشرفت و توسعه جوامع نیز محسوب می‌شود. “روز جهانی ریشه کنی فقر” فرصتی است تا نگاهی دقیق به تلاش های جهانی برای ریشه کنی فقر داشته باشیم و به اهمیت مبارزه با این معضل پی ببریم.
در ایران نیز مبارزه با فقر از اهمیت بالایی برخوردار است. جمهوری اسلامی ایران، با طرح‌های مختلفی تلاش می‌کند تا فقر مطلق را ریشه کن کند و رفاه عمومی را بهبود بخشد. این طرح‌ها از طریق حمایت از نیازمندان، اشتغال‌زایی، توسعه زیرساخت‌ها و… به دنبال ارتقای سطح زندگی مردم هستند.
**اما فقر به چه معناست؟**
مفهوم فقر به سادگی به معنی تنگدستی و عدم توانایی در تأمین نیازهای اساسی زندگی است. این نیازها شامل خوراک، پوشاک، مسکن و بهداشت می‌شوند. فقر نه تنها جسم و روان افراد را تحت تاثیر قرار می‌دهد، بلکه منجر به نابرابری اجتماعی، افزایش جرم و جنایت، کاهش بهره‌وری و … می‌شود.
**انواع فقر:**
فقر به طور کلی به دو دسته مطلق و نسبی تقسیم می‌شود.
* فقر مطلق به معنای عدم دسترسی به حداقل نیازهای اساسی زندگی است. این نوع فقر می‌تواند به سوءتغذیه، بیماری، مرگ و میر زودرس و … منجر شود.
* فقر نسبی به معنای عدم دسترسی به سطح زندگی معمول در جامعه است. این نوع فقر می‌تواند به احساس عدم امنیت، تحقیر و عدم عزت نفس منجر شود.
**علل فقر:**
فقر علل متعددی دارد، از جمله:
* عوامل فردی: تنبلی، بیکاری، عدم مهارت، سوء‌مصرف و…
* عوامل اجتماعی: نابرابری اقتصادی، تبعیض، فقر فرهنگی و…
* عوامل اقتصادی: رکود اقتصادی، بیکاری، تورم و…
* عوامل سیاسی: فساد، عدم شفافیت و …
**راهکارهای ریشه‌کنی فقر:**
برای ریشه‌کنی فقر، باید به صورت جامع و همه جانبه عمل کرد. این راهکارها شامل:
* **توسعه اقتصادی:** ایجاد فرصت‌های شغلی، حمایت از کسب و کارهای کوچک و متوسط، افزایش بهره‌وری و…
* **توزیع عادلانه ثروت:** تامین حداقل درآمد برای همه، پرداخت یارانه و …
* **آموزش و مهارت‌افزایی:** توسعه آموزش و مهارت‌های مورد نیاز بازار کار، آموزش فنی و حرفه‌ای و …
* **بهداشت و درمان:** تامین خدمات بهداشتی و درمانی مناسب برای همه، کاهش بیماری‌های قابل پیشگیری و …
* **حکومتداری خوب:** شفافیت، پاسخگویی، کنترل فساد و …
**پیشرفت‌های ایران در زمینه ریشه‌کنی فقر:**
مطابق آمار بانک جهانی، میزان فقر مطلق در ایران در طول سال‌های اخیر کاهش قابل توجهی داشته است. در سال ۲۰۲۰، این رقم ۰.۸ درصد بود که در سال ۲۰۲۱ به ۰.۷ درصد و در سال ۲۰۲۲ به ۰.۵ درصد رسید. این کاهش نشان می‌دهد که تلاش‌های جمهوری اسلامی ایران در زمینه مبارزه با فقر موثر بوده است.
**افزایش امید به زندگی:**
بهبود شاخص‌های بهداشتی در ایران، منجر به افزایش امید به زندگی در این کشور شده است. این رقم در سال‌های قبل از انقلاب ۵۶ سال بود، در حالی که اکنون به ۷۵ سال رسیده است.
**چالش‌ها و راهکارها:**
با وجود پیشرفت‌های حاصل شده در زمینه ریشه‌کنی فقر و بهبود شاخص‌های بهداشتی، چالش‌هایی هنوز هم وجود دارد. از جمله این چالش‌ها:
* **نابرابری اقتصادی:** توزیع نامناسب ثروت و درآمد، که به ایجاد شکاف طبقاتی و افزایش فقر نسبی منجر می‌شود.
* **بیکاری:** بالا بودن نرخ بیکاری، که باعث می‌شود بسیاری از مردم به فقر مطلق دچار شوند.
* **تورم:** افزایش قیمت‌ها، که قدرت خرید مردم را کاهش می‌دهد و به فقر نسبی می‌انجامد.
برای رفع این چالش‌ها باید به توسعه اقتصادی، توزیع عادلانه ثروت، اشتغال‌زایی و کنترل تورم توجه جدی شود.
**جمع‌بندی:**
ریشه‌کنی فقر، هدفی مهم و انسانی است. جمهوری اسلامی ایران با تلاش‌های خود در زمینه ریشه‌کنی فقر و بهبود شاخص‌های بهداشتی، گام‌های موثری برداشته است. اما هنوز چالش‌هایی وجود دارد که نیازمند توجه جدی مسئولان هستند. برای دستیابی به جامعه‌ای عادلانه و مترقی، باید به صورت جامع و همه جانبه به مبارزه با فقر و ایجاد عدالت اجتماعی پرداخت.
