## صنعت فرش دستباف ایران در آستانه نابودی: صادرات به پایین‌ترین حد ۵۰ سال اخیر
> با وجود صادرات ۹۰ درصدی فرش دستباف ایرانی به بازارهای بین‌المللی، کارشناسان معتقدند مشکلات متعدد از جمله تعهدات ارزی، این صنعت سودآور را به مرز نابودی کشانده است.
صنعت فرش در ایران از دیرباز به عنوان یک صنعت ارزآور و صادرات محور شناخته شده است و نمادی از اصالت و هنر ایرانیان در بازارهای داخلی و خارجی محسوب می شود.
طبق آمار ارائه شده توسط رئیس کمیسیون فرش، گردشگری و صنایع دستی، ۹۰ درصد از فرش دستباف تولید شده در ایران به خارج از کشور صادر می شود و با وجود بی توجهی دولت به شناسنامه‌دار کردن تولیدات این صنعت، ارزآوری مناسبی برای کشور به همراه داشته است.
اما در سال های اخیر، صنعت فرش با چالش های متعددی دست و پنجه نرم می‌کند. تورم شدید و کاهش قدرت خرید مردم، فرش دستباف را از اولویت‌های خرید خارج کرده و جای خود را به فرش ماشینی داده است.
## صادرات فرش دستباف در پایین‌ترین حد نیم قرن اخیر
مرتضی حاجی آقامیری، عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران، در گفتگو با تجارت نیوز، از رکود شدید صنعت فرش دستباف خبر داد و اظهار کرد: وضعیت فرش دستباف در سال جاری، تفاوت چندانی با سال گذشته ندارد. سال گذشته، کشور با کمترین میزان صادرات در ۵۰ سال اخیر مواجه شد و با توجه به وقایع سال ۱۴۰۳، تغییر و تحول خاصی در زمینه سیاست گذاری یا مسائل تجاری و ارزی رخ نداده است.
حاجی آقامیری در ادامه افزود: حدود سه هفته است که مرکز خلاق و فرش ایران بدون مسئول است و این سمت هنوز به کسی واگذار نشده است. بحران های اخیر منطقه‌ای نیز بر وضعیت اسفناک صنعت فرش دامن می‌زند و احتمالاً شاهد کاهش صادرات و در نتیجه افت اشتغال در این صنعت باشیم.
این فعال بخش خصوصی با انتقاد از تصمیمات غلط در چارت سازمانی، گفت: با وجود جدا شدن صنایع خلاق از فرش دستباف، این صنعت از معاونت صنایع عمومی به معاونت توسعه بازرگانی منتقل شده است. این در حالی است که معاونت توسعه بازرگانی وظیفه رسیدگی به امور بازرگانی داخلی را به عهده دارد و قرار گرفتن صنعت فرش در زیرمجموعه این معاونت، یک اشتباه فاحش در نگارش، تهیه و تدوین چارت سازمانی است.
وی سه راهکار را برای حل مشکلات صنعت فرش ارائه داد:
1. تشکیل سازمان ملی فرش و صنایع دستی، زیرمجموعه رئیس جمهور و معاون اول او. این راهکار زمانبر خواهد بود.
2. تشکیل سازمان ملی فرش دستباف ایران به عنوان یک سازمان توسعه‌ای زیرمجموعه وزارت سمت. طرح این راهکار در مجلس قبلی توسط نماینده وقت مردم مسجد سلیمان، آقای ورناصری، ثبت شد.
3. برگرداندن مرکز ملی فرش به شبکه قبلی.
حاجی آقامیری با ابراز ناامیدی از وضعیت موجود، خاطرنشان کرد: دولت با نگاه تولی‌گری، تصدی‌گری و مداخله‌گری، تمایلی به واگذاری کار به بخش خصوصی ندارد. در نتیجه، اگر متولی یا سازمانی با جایگاه مناسب و قدرتمند تشکیل شود و مانع زدایی انجام دهد، بخش خصوصی، اتاق بازرگانی و تشکل‌ها می‌توانند به وظیفه ذاتی خود یعنی توسعه بازار دست پیدا کنند.
او در پایان سخنان خود، به کاهش صادرات در کشور اشاره کرد و گفت: در حال حاضر، به دلیل نبود متولی دولتی، زمان، انرژی و منابع صرف مقررات زدایی و جلوگیری از تصویب قوانین اشتباه می‌شود. در حالی که باید در حوزه توسعه کار شود. بررسی آمار نشان می‌دهد که صادرات در سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ۹۶، ۹۰ درصد کاهش یافته است و با ادامه این روند، صنعت فرش با افت صادرات و از دست رفتن اشتغال گریبان‌گیر خواهد بود.
