## سکته مغزی: تهدیدی جدی با سن پایین تر در ایران
سکته مغزی، یک بحران سلامت جهانی است که نه تنها جان انسان‌ها را می‌گیرد بلکه عوارض دائمی برای بسیاری از قربانیانش به جای می‌گذارد. در ایران، این عارضه به عنوان دومین عامل مرگ و میر شناخته می‌شود و نگران‌کننده‌تر این که سن ابتلا به سکته مغزی در کشورمان نسبت به میانگین جهانی حدود ۱۰ سال پایین‌تر است.
طبق مطالعات انجام شده، سن متوسط ابتلا به سکته مغزی در جهان حدود ۷۵ تا ۸۰ سالگی است، در حالی که در ایران این عدد به ۶۵ تا ۷۰ سال می‌رسد. این موضوع نشان می‌دهد که عوامل خطر سکته مغزی در ایران با سرعت بیشتری در حال افزایش هستند.
دکتر احسان شریفی‌پور، دبیر انجمن سکته مغزی ایران، در این باره می‌گوید: “نتایج دو مطالعه بزرگ درباره بروز سکته مغزی در ایران نشان می‌دهد که حدود ۱۵۰ نفر از هر ۱۰۰ هزار نفر در سال، دچار این عارضه می‌شوند که حدود ۱.۵ برابر متوسط جهانی است.”
عوامل موثر بر افزایش احتمال سکته مغزی شامل:
* **عوامل غیرقابل تغییر:** افزایش سن، جنسیت (احتمال سکته در مردان بیشتر است) و سابقه خانوادگی سکته مغزی.
* **عوامل قابل تغییر:** فشار خون، دیابت، چاقی، سیگار کشیدن، اختلالات خواب، استرس، عدم فعالیت بدنی و رژیم غذایی نامناسب.
دکتر شریفی‌پور تاکید می‌کند که اصلاح سبک زندگی نقشی اساسی در پیشگیری از سکته مغزی ایفا می‌کند.
* **کنترل فشار خون:** به طور منظم فشار خون خود را اندازه بگیرید و در صورت ابتلا به فشار خون بالا، تحت نظر پزشک قرار بگیرید.
* **کنترل دیابت:** اگر به دیابت مبتلا هستید، تحت نظر پزشک باشید و رژیم غذایی خود را با دقت مدیریت کنید.
* **کاهش وزن:** اگر اضافه وزن یا چاقی دارید، سعی کنید وزن خود را به طور سالم کاهش دهید.
* **قطع سیگار:** سیگار کشیدن یکی از عوامل خطر مهم سکته مغزی است. اگر سیگار می‌کشید، به طور جدی به فکر ترک آن باشید.
* **ورزش منظم:** فعالیت بدنی منظم از عوامل مهم پیشگیری از سکته مغزی است.
* **خواب کافی:** سعی کنید حداقل هفت تا هشت ساعت در شب بخوابید.
* **مدیریت استرس:** استرس یکی از عوامل خطر سکته مغزی است. برای کاهش استرس، روش‌هایی مانند یوگا، مدیتیشن و ورزش منظم را امتحان کنید.
با توجه به اهمیت زمان در درمان سکته مغزی، اطلاع از علائم این عارضه حیاتی است:
* **ضعف ناگهانی در یک طرف صورت، دست یا پا**
* **اختلال ناگهانی در تکلم یا درک گفتار**
* **اختلال ناگهانی در بینایی**
* **سرگیجه ناگهانی**
* **مشکل در راه رفتن**
* **ضعف ناگهانی در یک سمت بدن**
در صورت مشاهده هر یک از این علائم، فورا با اورژانس تماس بگیرید.
در ایران، برنامه “۷۲۴” برای نجات بیماران سکته مغزی اجرا می شود که شامل کد “سما” (سکته مغزی ایران) در سیستم اورژانس کشور است. این برنامه به تکنسین‌های اورژانس آموزش داده است که با علائم سکته مغزی آشنا باشند و بیمار را به سرعت به نزدیک‌ترین بیمارستان مجهز به امکانات سکته مغزی منتقل کنند.
با وجود پیشرفت‌های صورت گرفته در زمینه درمان سکته مغزی در ایران، نیاز به ارتقاء خدمات درمانی در این زمینه، از جمله گسترش مراکز درمان سکته مغزی و افزایش تجهیزات پزشکی مانند دستگاه‌های آنژیوگرافی در کشور احساس می‌شود.
همچنین، بیمه‌های کشور باید حمایت بیشتری از توانبخشی بیماران سکته مغزی به عمل آورند. توانبخشی به بیماران سکته مغزی ، شامل توانبخشی حرکتی، روانی، گفتاری، کاردرمانی و درمان ، احتمال بازگشت به زندگی عادی را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد.
