بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، به تازگی آمار مربوط به تحولات کل‌های پولی در بهمن ماه ۱۴۰۳ را منتشر کرد که نشان می‌دهد نرخ رشد سالانه نقدینگی در پایان این ماه به ۲۷.۸ درصد رسیده است. این رقم، نسبت به ماه قبل از آن، ۰.۳ درصد افزایش یافته است. در مقابل، نرخ رشد پایه پولی در پایان بهمن ماه ۱۴۰۳، ۲۲ درصد محاسبه شده که نسبت به ماه قبل، ۸ درصد کاهش داشته است.
حجم نقدینگی کشور در پایان بهمن ماه امسال به ۹۹۴۲ هزار میلیارد تومان رسید که نسبت به پایان سال ۱۴۰۲، معادل ۲۶.۲ درصد رشد داشته است. نرخ رشد دوازده ماهه نقدینگی نیز در بهمن ماه امسال، ۲۷.۸ درصد محاسبه شده که در مقایسه با نرخ رشد دوره مشابه در بهمن ماه گذشته، ۰.۳ واحد درصد افزایش را نشان می‌دهد. رشد نقدینگی به افزایش حجم کل پول در گردش و شبه‌پول در اقتصاد طی دوره زمانی مشخصی اشاره دارد و یکی از شاخص‌های مهم در اقتصاد است که اثرات گسترده‌ای بر تورم، نرخ بهره، بیکاری و تولید دارد.
پایه پولی، که به تمام اسکناس‌ها، سکه‌های تولید شده و اعتبارات تصویب شده نزد بانک مرکزی گفته می‌شود، در بهمن ماه امسال به رقم ۱۲۷۲.۹ هزار میلیارد تومان رسید. بر این اساس، رشد دوازده ماهه پایه پولی در بهمن ماه ۱۴۰۳، ۲۲ درصد بوده که در مقایسه با رقم مشابه در بهمن ماه سال گذشته، ۸ درصد کاهش داشته است. با این حال، پایه پولی در بهمن ماه سال جاری نسبت به پایان سال ۱۴۰۲، رشد ۱۶.۶ درصدی را تجربه کرده است.
خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی، مهم‌ترین عامل رشد پایه پولی در ۱۱ ماهه منتهی به بهمن ماه امسال بوده است. عامل افزایش خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی در سال جاری، افزایش نرخ تسعیر از سوی بانک مرکزی بوده است. همچنین، در بهمن ماه امسال، خالص بدهی دولتی بانک مرکزی سهمی معادل ۸.۸ درصد را در رشد ۱۶.۶ درصدی پایه پولی داشته است. افزایش خالص بدهی بخش دولتی به بانک مرکزی عمدتا به علت افزایش مطالبات بانک مرکزی از دولت و نهادهای دولتی است.
علاوه بر این، حجم مطالبات بانک مرکزی از بانک‌ها نیز یکی دیگر از عوامل رشد پایه پولی در پایان دی ماه امسال بوده است. در طرف دیگر، تنها عامل کاهش دهنده رشد پایه پولی در پایان بهمن ماه امسال نسبت به پایان سال ۱۴۰۲، خالص سایر اقلام بانک مرکزی بوده است. ضریب فزاینده شاخص نقدینگی نیز در پایان بهمن ماه سال جاری، نسبت به پایان سال ۱۴۰۲، معادل ۸.۳ درصد افزایش یافت و به ۷.۸۱۰ رسید. به عبارت دیگر، به ازای هر یک واحد خلق پول توسط بانک مرکزی، حدود ۷.۸ واحد اعتبار پولی توسط شبکه بانکی خلق شده است.
