قانون به صراحت تعیین کرده که بانک‌ها باید ۲۰ درصد از منابع مالی خود را به حوزه مسکن اختصاص دهند. اما آمارها نشان می‌دهند که ۱۵ بانک این قانون را نادیده گرفته‌اند و در عمل، به تعهد خود عمل نکرده‌اند.
حدود سه سال از اجرای طرح نهضت ملی مسکن در شهرهای مختلف می‌گذرد و در این مدت، تعداد زیادی از متقاضیان، تأییدیه دریافت کرده‌اند. برای آنها زمین در شهرهای مختلف مشخص شده است و واحدهای آنها در مرحله طراحی و دریافت مجوز هستند. حتی تعدادی از واحدها، که حدود ۵۵۰ هزار واحد می‌شود، به بهره‌برداری رسیده‌اند. بخش عمده‌ای از این واحدها مربوط به پروژه‌های مسکن ملی هستند که پیش از این در دولت دوازدهم اجرایی شده بود.
فرزانه صادق اعلام کرده که برای پروژه‌های نهضت ملی مسکن حدود یک میلیون متقاضی واقعی وجود دارد و حدود ۷۵۰ هزار نفر هم آورده خود را واریز کرده‌اند و منتظر تحویل واحدهای خود هستند.
۲۰ هزار واحد نهضت ملی مسکن به متقاضیان تحویل داده شده است
با وجود این، هنوز پیشرفت فیزیکی پروژه‌های نهضت ملی مسکن از سوی دولت چهاردهم اعلام نشده است. پیگیری‌ها هم نشان می‌دهند که روند اجرا به دلیل عدم پرداخت تسهیلات از سوی بانک‌ها، با کندی زیادی روبرو شده است.
مسعود بیات منش، سرپرست معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی، در یک برنامه تلویزیونی اعلام کرد: در ابتدای اجرای طرح نهضت ملی مسکن در دولت سیزدهم حدود ۶ میلیون متقاضی مسکن در سامانه مسکن حمایتی ثبت‌نام کردند. با بررسی‌های انجام شده، یک میلیون و ۸۰۰ هزار متقاضی به عنوان متقاضیان واجد شرایط شناخته شدند.
بیات‌منش گفت: برای ۲۵۰ هزار متقاضی واقعی که در سامانه مسکن حمایتی واجد شرایط شناخته شدند، منتظر تأمین منابع مالی بانکی هستیم. از حدود ۵ سال گذشته تاکنون، برای متقاضیان واقعی مسکن، ۳۸۰ هزار واحد عملیاتی و اجرایی شده و ۲۰ هزار واحد از واحدهای آغاز شده به مردم تحویل داده شده است.
وی ادامه داد: هم‌اکنون دولت متعهد به ساخت مسکن برای یک میلیون متقاضی واقعی و واجد شرایط است. برای ۴۰۰ هزار واحد دیگر از باقیمانده ۷۵۰ هزار واحد زمین تأمین شده است و منتظر هستیم تا با تزریق منابع مالی بتوانیم این متقاضیان را به پروژه‌ها متصل کنیم و ساخت واحدها را شروع کنیم. ۳۶۰ هزار واحد هم‌اکنون در مرحله ساخت است و بالای ۵۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارند.
به گفته تمامی مدیران و مسئولان بخش مسکن در حال حاضر مهم‌ترین چالش در این بخش عدم تامین مالی از سوی بانک‌ها و همچنین متقاضیان مسکن است.
طبق قانون جهش تولید مسکن باید تمامی بانک ها ۲۰ درصد از تسهیلات خود را به بخش مسکن اختصاص دهند اما متاسفانه به نظر می رسد این موضوع از سوی بانک ها در طی یک سال گذشته به فراموشی سپرده شده و همین امر باعث شده که روند اجرای پروژه‌های نهضت ملی مسکن با کندی زیادی روبرو شود.
در همین زمینه، سرپرست معاونت مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی اعلام کرده است مهم‌ترین چالش اجرای طرح نهضت ملی مسکن عدم تأمین منابع مالی و تعهد بانک‌ها به پرداخت تسهیلات است. به طوری که در دهه ۸۰ شمسی، ۲۵ درصد منابع بانک‌ها به بخش مسکن تخصیص می‌یافت که هم‌اکنون این رقم به ۶.۵ درصد و موثر آن به ۴ درصد رسیده است، در حالی که تکلیف قانونی بانک‌ها پرداخت ۲۰ درصد از منابع بانک به بخش مسکن است.
عدم همکاری بانک ها در پرداخت تسهیلات ساخت باعث فشار به متقاضیان برای پرداخت آورده اولیه شده است
عدم همکاری بانک‌ها باعث شده است که پیمانکاران نتوانند به تعهدات خود عمل کنند. بنابراین، همین امر باعث شده است که در برخی از شهرهای استان ها به متقاضیان پیامک آورده ارسال شود. در همین رابطه، حسین جنتی، مدیرکل راه وشهرسازی استان تهران، به باشگاه خبرنگاران گفت: برخی بانک‌ها در یک سال گذشته پرداختی نداشته اند اما با این وجود سعی کرده ایم از آورده خودمان برای جلوگیری از توقف پروژه استفاده کنیم اما در حال حاضر نیازمند تزریق بیشتر آورده هستیم. بنابراین، در طی چند ماه گذشته به متقاضیان پیامک ارسال شده است که آورده ۴۰ میلیون تومانی خود را تکمیل کنند.
وی ادامه داد: متقاضیان باید هر سه ماه یک بار آورده ۴۰ میلیون تومانی را بر اساس پیشرفت پروژه پرداخت کنند اما متاسفانه شاهد آن هستیم که متقاضیان توجهی نکرده اند. بنابراین، ناچار هستیم که در طول ماه چندین بار به متقاضیان پیامک ارسال کنیم.
او اظهار کرد: پرداخت هرچه سریعتر آورده متقاضیان باعث می شود که واحدها در کوتاه ترین زمان ممکن تکمیل شده و در نتیجه دچار افزایش قیمت نشوند که این امر خود به نفع متقاضیان است. متقاضیان در صورت پرداخت تسهیلات ۵۵۰ میلیون تومانی باید حدود ۳۶۰ تا ۴۰۰ میلیون تومان آورده بنا بر شهر و موقعیت ساخت واحدها پرداخت کنند که تاکنون میانگین پرداختی متقاضیان ۱۵۰ میلیون تومان بوده است.
تسهیلات ساخت در شهرهای کوچک به فراموشی سپرده شده است
گفتنی است عدم پرداخت تسهیلات ساخت نه تنها در شهرهای بزرگ از سوی بانک‌ها اجرایی نمی شود بلکه در شهرهای زیر ۲۵ هزار نفر هم اجرایی نمی شود. به طوری که حمیدرضا سهرابی، معاون مسکن شهری بنیاد مسکن، در گفت‌وگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران از عدم همکاری بانک‌ها گله کرد و گفت: متاسفانه بانک‌ها به هیچ عنوان در پرداخت تسهیلات ساخت همکاری نکرده و این اقدام آنها خود تبدیل به یک معضل بزرگ شده است که باید هر چه سریعتر برطرف شود.
وی افزود: در شهرهای کوچک در صورت پرداخت تسهیلات ساخت زمینه برای تسریع در اجرای ساخت پروژه‌ها فراهم شده و روند ساخت پروژه‌ها با سرعت بیشتری اجرا و عملیاتی می شود.
او تاکید کرد: در صورتی که این موضوع حل شود ما شاهد تحویل بخش زیادی از پروژه‌های نهضت ملی مسکن در شهرهای کوچک زیر ۲۵هزار نفر خواهیم بود.
گفتی است، طبق آخرین آمارها همکاری ۱۵ بانک در پرداخت تسهیلات ۵۵۰ میلیون تومانی نهضت ملی مسکن صفر بوده است و طبق آخرین آمارها جریمه بانک‌ها در پرداخت تسهیلات ساخت تاکنون به ۳۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده است که متاسفانه در این زمینه هم اقدامی برای دریافت این میزان جریمه از سوی بانک‌ها انجام نشده است.
