سئول، کره‌جنوبی – یک پژوهش تازه و گسترده که در کره‌جنوبی انجام شده، خبر مهمی برای سلامت عمومی دارد: واکسن زونا، علاوه بر محافظت در برابر بثورات پوستی دردناک، ممکن است خطر سکته‌های قلبی و مغزی را نیز به شکل قابل توجهی کاهش دهد. این یافته‌ها، امید تازه‌ای برای بهبود سلامت قلب و عروق، به ویژه در افراد بالای ۵۰ سال، به ارمغان می‌آورد.
زونا و ارتباط آن با بیماری‌های قلبی: یک نگرانی سلامت عمومی
بیماری زونا، که هر ساله شمار قابل توجهی از افراد بالای ۵۰ سال را درگیر می‌کند، ناشی از فعال شدن مجدد ویروس “واریسلا زوستر” است؛ همان ویروسی که عامل بیماری آبله مرغان در دوران کودکی است. این بیماری نه تنها با ضایعات پوستی بسیار دردناک و گاهی اوقات طولانی‌مدت همراه است، بلکه تحقیقات پیشین، ارتباط آن را با افزایش خطر بیماری‌های قلبی نیز نشان داده بودند. افراد مسن یا کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، بیشتر در معرض ابتلا به زونا هستند.
با توجه به شیوع بالا و پیامدهای جدی احتمالی این بیماری، بررسی راه‌های پیشگیری از آن، به ویژه در سنین بالا، اهمیت زیادی دارد. از سوی دیگر، بیماری‌های قلبی عروقی همچنان از علل اصلی مرگ‌ومیر در جهان محسوب می‌شوند و هرگونه اقدامی که بتواند خطر این بیماری‌ها را کاهش دهد، می‌تواند تأثیر چشمگیری بر سلامت عمومی جامعه داشته باشد.
پژوهشی نوآورانه: کشف فواید فراتر از انتظار واکسن زونا
در همین راستا، تیمی از محققان در دانشگاه کیونگ‌هی کره‌جنوبی، به سرپرستی پروفسور دونگ کیون یون، دست به تحقیقی گسترده زدند تا ارتباط بین دریافت واکسن زونا و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را مورد بررسی قرار دهند. این مطالعه، که بر روی داده‌های بیش از یک میلیون و دویست هزار نفر از افراد بالای ۵۰ سال انجام شد، به نتایج شگفت‌انگیزی دست یافت.
محققان برای این پژوهش، اطلاعات بهداشتی افراد را از سال ۲۰۱۲ به بعد بررسی کردند؛ از جمله اینکه آیا آن‌ها واکسن زونا را دریافت کرده‌اند یا خیر، وضعیت سلامت قلب آن‌ها به چه شکل بوده و چه عواملی مانند سن، جنسیت، سبک زندگی و وضعیت اقتصادی اجتماعی در زندگی‌شان نقش داشته است. واکسن مورد استفاده در این مطالعه از نوع زنده ضعیف‌شده بود؛ یعنی حاوی شکل غیرفعال‌شده‌ای از ویروس عامل زونا، که بدن را بدون ایجاد بیماری اصلی، به ساختن مواد ایمنی تحریک می‌کند.
نتایج خیره‌کننده: کاهش ۲۳ درصدی خطر مشکلات قلبی
نتایج این بررسی‌ها، که در نشریه تخصصی معتبر European Heart Journal به چاپ رسیده‌اند، نشان دادند که کسانی که واکسن زونا دریافت کرده بودند، به طور کلی ۲۳ درصد کمتر به مشکلات قلبی دچار شدند. خطر سکته، نارسایی قلبی یا بیماری عروق کرونر نیز در این افراد به میزان قابل توجهی (۲۲ تا ۲۶ درصد) کمتر بود. این تأثیر محافظتی در دو تا سه سال اول پس از تزریق قوی‌تر بود، اما تا هشت سال نیز ادامه داشت.
بررسی دقیق‌تر داده‌ها نشان داد که مردان، افراد زیر ۶۰ سال و کسانی با سبک زندگی ناسالم (مانند سیگار کشیدن، مصرف الکل یا کم‌تحرکی) بیشتر از فواید قلبی این واکسن بهره‌مند شده‌اند. این موضوع می‌تواند ناشی از پاسخ بهتر ایمنی در سنین پایین‌تر یا تفاوت در اثربخشی واکسن باشد.
مکانیسم عمل: جلوگیری از التهاب و آسیب عروقی
در واقع، مکانیسم احتمالی این تأثیر محافظتی این است که با جلوگیری از ابتلا به زونا، بدن از التهاب، آسیب به رگ‌ها و احتمال لخته شدن خون در امان می‌ماند؛ عواملی که خود می‌توانند زمینه‌ساز بیماری‌های قلبی شوند. التهاب سیستمیک ناشی از بیماری زونا می‌تواند به رگ‌های خونی آسیب برساند و ریسک حوادث قلبی-عروقی را افزایش دهد. بنابراین، پیشگیری از خود بیماری زونا، به طور غیرمستقیم به سلامت عروق و قلب کمک می‌کند.
اهمیت این کشف در سلامت عمومی
این یافته‌های جدید، دیدگاه نوینی را در مورد نقش غیرمستقیم واکسن‌ها در ارتقاء سلامت عمومی ایجاد می‌کند. این پژوهش نشان می‌دهد که فواید واکسیناسیون ممکن است فراتر از محافظت مستقیم در برابر یک بیماری خاص باشد و به بهبود کلی سلامت افراد کمک کند. این موضوع، اهمیت واکسیناسیون به موقع، به ویژه در گروه‌های پرخطر مانند سالمندان، را دوچندان می‌سازد و می‌تواند سیاست‌گذاران حوزه سلامت را به تجدیدنظر در برنامه‌های واکسیناسیون و گنجاندن این جنبه‌های محافظتی در اطلاع‌رسانی عمومی تشویق کند. این پژوهش، گامی مهم در راستای درک جامع‌تر از فواید واکسیناسیون و ارتقاء کیفیت زندگی در سنین بالا محسوب می‌شود.