“`html
نتایج آزمون‌های پایانی خرداد ماه، ناکارآمدی‌های نظام آموزشی کشور را آشکار ساخت. معدل پایین دانش‌آموزان در مدارس غیرانتفاعی، علی‌رغم شهریه‌های کلان، پرسش‌های جدی را ایجاد کرده است. این موضوع، به‌ویژه در مقایسه با عملکرد مدارس دولتی، مورد توجه قرار گرفته است.
طبق گزارش‌ها، میانگین معدل دانش‌آموزان مدارس غیرانتفاعی، ۱۰.۳۷ است! این رقم تنها ۱.۴۱ نمره بیشتر از میانگین معدل مدارس دولتی (۸.۹۶) می‌باشد و اختلاف فاحشی با مدارس خاص دولتی نظیر تیزهوشان، نمونه دولتی و شاهد دارد.
با وجود شهریه‌های سنگین، مدارس غیرانتفاعی همواره به‌عنوان گزینه برتر از مدارس دولتی توسط والدین در نظر گرفته می‌شوند. اما آیا این تصور واقعیت دارد؟
میانگین نمرات مدارس تیزهوشان و نمونه دولتی تفاوت اندکی با یکدیگر دارند، اما تفاوت چشمگیری با مدارس دولتی عادی و غیرانتفاعی دارند که گاهی به ۸ نمره می‌رسد. این امر، نشان‌دهنده بی‌عدالتی سیستماتیک در نظام آموزشی کشور است.
معدل پایین مدارس دولتی (۸.۹۶) نشان از کیفیت پایین آموزش و روش‌های آموزشی ناکارآمد دارد. در حالی که مدارس غیرانتفاعی با معدل ۱۰.۳۷، فقط اندکی بالاتر از مدارس دولتی هستند.
این تفاوت اندک در میانگین نمرات، حتما به دلیل کیفیت آموزشی بالاتر نیست، بلکه به دلیل روش‌های خاص پذیرش برخی مدارس غیرانتفاعی است که با برگزاری آزمون ورودی و مصاحبه، دانش‌آموزان با سطح علمی بالاتر را انتخاب می‌کنند.
در گزارش‌های پیشین، به عملکرد غیرعادی برخی مدارس غیرانتفاعی در فرآیند پذیرش دانش‌آموزان اشاره شده است.
شایان ذکر است بسیاری از مدارس غیرانتفاعی فاقد زیرساخت‌های مناسب هستند و در ساختمان‌های فرسوده و کوچک فعالیت می‌کنند. این مشکل به‌خصوص در کلان‌شهرها، جایی که رقابت برای جذب دانش‌آموزان شدید است، بسیار مشهود است.
عملکرد ضعیف مدارس غیرانتفاعی در امتحانات نهایی، در حالی رخ می‌دهد که والدین به دلیل عملکرد نامطلوب مدارس دولتی، به این مدارس روی می‌آورند و تصور می‌کنند عملکرد بهتری دارند.
خانم رضوان حکیم‌زاده، معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش، در این باره بیان کرد: “باید به این نکته توجه داشت که برخی مدارس، چه دولتی و چه غیرانتفاعی، عملکرد خوبی دارند. این مدارس، دانش‌آموزان با توانایی‌های بالاتر را انتخاب می‌کنند. اگر این مدارس خاص را کنار بگذاریم، عملکرد مدارس دولتی عادی بهتر از مدارس غیرانتفاعی عادی است.”
وی افزود: “معلمان مدارس دولتی آموزش‌های بیشتری دیده‌اند و از تخصص بالاتری برخوردارند. خانواده‌ها باید بدانند که تمام مدارس غیرانتفاعی بهتر از مدارس دولتی نیستند! ارزیابی عملکرد مدارس، بدون در نظر گرفتن گزینش دانش‌آموزان، نادرست است.”
به گفته حکیم‌زاده، مزیت مدارس غیرانتفاعی نسبت به مدارس دولتی، کلاس‌های خلوت‌تر و برخورد مناسب‌تر کادر آموزشی با والدین و دانش‌آموزان است. اما این موضوع، کیفیت آموزش را تضمین نمی‌کند.
هزینه‌های سرسام‌آور، فشار مضاعف بر خانواده‌ها
معدل پایین دانش‌آموزان در مدارس غیرانتفاعی، در حالی است که شهریه‌های این مدارس بسیار بالا است. هزینه تحصیل در یک مدرسه غیرانتفاعی معمولی، می‌تواند به بیش از ۴۷ میلیون تومان در سال برسد، و برخی مدارس خاص حتی بیش از ۱۰۰ میلیون تومان شهریه دریافت می‌کنند.
آقای احمد محمودزاده، رئیس سازمان مدارس غیرانتفاعی، قبلاً اعلام کرده بود که ۷۵ درصد مدارس غیرانتفاعی شهریه‌ای کمتر از ۳۰ میلیون تومان دارند، اما این رقم در شهرهای بزرگ، معمولاً بیشتر است.
هزینه تحصیل در مدارس غیرانتفاعی، حتی از هزینه تحصیل در دانشگاه آزاد نیز بیشتر است. در بعضی موارد، هزینه دیپلم چندین برابر هزینه کارشناسی در دانشگاه آزاد است.
چرا والدین به مدارس غیرانتفاعی تمایل دارند؟
یکی از دلایل اصلی، رفتار مناسب‌تر کادر آموزشی و فضای شادتر این مدارس است. اما کیفیت آموزشی تفاوت چندانی با مدارس دولتی ندارد. عملکرد بهتر برخی مدارس خاص، به دلیل گزینش دانش‌آموزان مستعد است، نه کیفیت آموزش.
هشداری برای عدالت آموزشی
نتایج به‌دست‌آمده، هشداری جدی برای مسئولان آموزش کشور است. سیاست‌ها باید به سمت عدالت آموزشی و بهبود شرایط مدارس دولتی سوق داده شود، نه تقویت صرف مدارس خاص دولتی.
با توجه به تأکید رئیس‌جمهور بر عدالت آموزشی، انتظار می‌رود مسئولان نسبت به اصلاح رویه‌های نادرست در سیستم آموزشی اقدام کنند. باید با مشکلات مدارس دولتی که والدین را مجبور به انتخاب مدارس غیرانتفاعی می‌کنند، برخورد جدی شود.
“`
