## سکته مغزی: تهدیدی فزاینده در جهان
> مطالعه ای جدید زنگ خطری را درباره افزایش نرخ جهانی سکته مغزی و مرگ و میر ناشی از آن به صدا درآورده است. تغییرات آب و هوایی و رژیم غذایی ناسالم، عوامل اصلی این بحران هستند.
طبق گزارش تیمی به سرپرستی والری فیگین، از دانشگاه فناوری اوکلند در نیوزلند، حدود ۱۲ میلیون نفر در سراسر جهان در سال ۲۰۲۱ دچار سکته مغزی شده اند که این رقم نسبت به سال ۱۹۹۰، ۷۰ درصد افزایش یافته است.
سکته مغزی در حال حاضر سومین عامل مرگ و میر در جهان است و سالانه بیش از ۷.۳ میلیون نفر جان خود را به دلیل این بیماری از دست می دهند. اما خبر خوب این است که سکته تا حد زیادی قابل پیشگیری است.
از جمله عوامل خطر سکته مغزی می توان به آلودگی هوا (که تغییرات آب و هوایی آن را تشدید می کند)، اضافه وزن، فشار خون بالا، سیگار کشیدن و کم تحرکی اشاره کرد. خوشبختانه تمام این خطرات قابل کاهش یا کنترل هستند.
سکته مغزی نه تنها جان میلیون ها نفر را می گیرد، بلکه بسیاری از بازماندگان را نیز دچار ناتوانی جدی می کند. بر اساس این گزارش، تعداد سال‌های زندگی سالم از دست رفته در سراسر جهان به دلیل سکته تقریباً یک سوم (۳۲ درصد) بین سال‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۲۱ افزایش یافته است.
علت این افزایش نرخ سکته چیست؟ تحلیل جدید نشان می دهد که قرار گرفتن افراد در معرض عوامل خطر متعدد سکته مغزی به طور مداوم در حال افزایش است.
بین سال‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۲۱، بار جهانی سکته ناشی از شاخص توده بدنی بالا (افزایش ۸۸ درصدی)، دمای بالا (۷۲ درصد)، قند خون بالا (۳۲ درصد)، رژیم غذایی پر از نوشیدنی‌های شیرین (۲3 درصد)، فعالیت بدنی کم (۱۱٪)، فشار خون سیستولیک بالا (۷٪) و رژیم غذایی کم اسیدهای چرب غیراشباع امگا ۶ (تا ۵٪) به میزان قابل توجهی افزایش یافته است.
دمای بالاتر به معنای بدتر شدن آلودگی هوا، یکی دیگر از عوامل خطر شناخته شده برای سکته مغزی است. تاثیر روزهای گرم و مه آلود بر خطر سکته مغزی شاید در کشورهای فقیرتر مخرب ترین باشد و ممکن است با تغییرات آب و هوایی بدتر شود.
در واقع، زمانی که صحبت از خطر سکته مغزی هموراژیک (خون‌ریزی) می‌شود، اکنون خطرات ناشی از تنفس در هوای کثیف با سیگار کشیدن برابر است.
سکته مغزی هموراژیک بسیار کمتر از سکته مغزی ایسکمیک (مرتبط با لخته) است و حدود ۱۵ درصد موارد را شامل می شود. اما محققان خاطرنشان کردند که این عامل نیمی از مرگ و میرها و ناتوانی های مرتبط با سکته مغزی در سطح جهان را به خود اختصاص داده است.
رژیم غذایی ناسالم نیز نقش مهمی در میزان سکته مغزی دارد، زیرا میزان چاقی، کلسترول بالا و فشار خون بالا را افزایش می‌دهد که همگی عوامل خطر بزرگ سکته مغزی هستند.
از دست دادن سلامتی ناشی از سکته به طور نامتناسبی بر بسیاری از محروم ترین کشورهای آسیایی و جنوب صحرای آفریقا به دلیل افزایش بار عوامل خطر کنترل نشده، به ویژه فشار خون بالا کنترل نشده، و افزایش سطح چاقی و دیابت نوع ۲ در بزرگسالان جوان تأثیر می گذارد.
جانسون گفت: «از آنجایی که آلودگی هوا ارتباط تنگاتنگی با افزایش دما دارد، اهمیت اقدامات اضطراری آب و هوایی و اقدامات برای کاهش آلودگی هوا را نمی توان بیش از حد برآورد کرد. و با افزایش قرار گرفتن در معرض عوامل خطر مانند قند خون بالا و رژیم غذایی سرشار از نوشیدنی های شیرین شده با قند، نیاز اساسی به مداخلات متمرکز بر چاقی و سندرم های متابولیک (مانند دیابت) وجود دارد.»
