در حالی که انسان‌ها سال‌هاست درگیر مبارزه با سرطان و دستیابی به درمان‌های پیشرفته‌اند، لاک‌پشت‌ها طی بیش از ۲۵۰ میلیون سال به‌طرز شگفت‌انگیزی با این بیماری مقابله کرده‌اند. تحقیقات اخیر نشان می‌دهد این خزندگان باستانی نرخ ابتلای بسیار پایینی به سرطان دارند و ممکن است اطلاعات ارزشمندی برای علم پزشکی مدرن ارائه دهند.
مطالعه‌ای بین‌المللی با بررسی کالبدشکافی ۲۹۰ لاک‌پشت از ۶۴ گونه مختلف در باغ‌وحش‌های سراسر اروپا، بریتانیا و آمریکا نشان داد تنها یک مورد رشد غیرطبیعی بافت (نئوپلازی) مشاهده شده و هیچ نشانه‌ای از سرطان‌های بدخیم در میان آن‌ها یافت نشده است. این یافته‌ها با «پارادوکس پتو» در تضاد است؛ نظریه‌ای که انتظار دارد حیوانات بزرگ‌جثه با عمر طولانی، به دلیل دارا بودن سلول‌های بیشتر، مستعدتر به سرطان باشند.
برای مثال، لاک‌پشت‌های گالاپاگوس با عمر بیش از ۱۵۰ سال و وزنی بالغ بر ۳۰۰ کیلوگرم، به ندرت دچار تومور می‌شوند. در مقایسه، پستانداران میانگین ابتلای ۱۰ درصدی به سرطان دارند، در حالی که این رقم برای پرندگان حدود ۳ درصد و سایر خزندگان حدود ۷ درصد است. اما در لاک‌پشت‌ها، نرخ ابتلا تقریبا صفر گزارش شده است.
محققان دانشگاه‌های بیرمنگام و ناتینگهام با تحلیل ژنوم این گونه‌ها، به نتایج جالبی دست یافتند. این حیوانات دارای نسخه‌های اضافی از ژن‌های سرکوب‌کننده تومور هستند و مکانیسم‌های قوی‌تری برای حفظ سلامت سلول‌های خود دارند. آن‌ها همچنین در انجام آپوپتوز، یعنی نابودی سلول‌های آسیب‌دیده قبل از سرطانی شدن، توانایی ویژه‌ای دارند.
یکی دیگر از عوامل مؤثر، نرخ پایین متابولیسم لاک‌پشت‌هاست که منجر به کاهش تولید مولکول‌های آسیب‌رسان مانند گونه‌های فعال اکسیژن می‌شود. علاوه بر این، این موجودات مقاوم در برابر شرایط نامساعدی نظیر کمبود اکسیژن یا سرمای شدید نیز تکامل یافته‌اند و توانایی حفظ سلامت سلولی در برابر عوامل محیطی آسیب‌زا را دارند.
با وجود این شواهد، دانشمندان معتقدند هنوز جنبه‌هایی از این مقاومت در برابر سرطان ناشناخته باقی مانده است. بیشتر داده‌های موجود از لاک‌پشت‌های باغ‌وحش جمع‌آوری شده و بررسی نمونه‌های وحشی می‌تواند درک کامل‌تری از این پدیده ارائه دهد.
درک توانایی‌های طبیعی لاک‌پشت‌ها در کنترل سرطان، نه‌تنها می‌تواند مسیر تازه‌ای برای تحقیقات زیستی فراهم کند بلکه ممکن است منجر به توسعه راهکارهایی نوین برای پیشگیری از سرطان و افزایش طول عمر انسان‌ها شود.
About the Author
محمدرضا صبوری، از روزنامه‌نگاران باسابقه و متعهد در تیم تحریریه مجله خبری است. او با سال‌ها تجربه در عرصه رسانه، به عنوان یک تحلیلگر و گزارشگر قابل اعتماد شناخته می‌شود. صبوری به دلیل دقت، دانش و تخصص خود در پوشش اخبار مهم، به یکی از ستون‌های اصلی تیم تبدیل شده است.