از شایعه تا واقعیت مسکن ۲۵ متری/ مسکن کوچک‌متراژ نسخه مناسبی برای ایران نیست
یک کارشناس مسکن معتقد است که خرد کردن زمین، تقاضای اضافی ایجاد می‌کند و افزایش تقاضا منجر به افزایش قیمت مسکن می‌شود. به همین دلیل، ساخت واحدهای ۲۵ متری راه حل مناسبی برای مشکلات مسکن کشور نیست و این موضوع بیشتر به خاطر منافع شخصی در فضای رسانه‌ای مطرح می‌شود.
اخیراً بحث ساخت واحدهای ۲۵ متری در فضای رسانه‌ای کشور دوباره مطرح شده است. در برنامه تلویزیونی پایش، فرشید ایلاتی، کارشناس مسکن، این موضوع را بررسی کرده و توضیح داده که قوانین بالادستی کشور اجازه ساخت چنین واحدهایی را نمی‌دهند. به گفته او، این مسئله در دستور کار دولت چهاردهم هم نیست. وی معتقد است که مطرح کردن ایده ساخت مسکن ۲۵ متری می‌تواند قیمت مسکن را افزایش دهد و مشکلات اجتماعی و فرهنگی متعددی را برای کشور ایجاد کند. ایلاتی همچنین اشاره می‌کند که ساخت واحدهای کوچک‌متراژ با فرهنگ ایرانی سازگاری ندارد.
موانع قانونی برای ساخت مسکن ۲۵ متری
ایلاتی در پاسخ به پرسش درباره مجوز ساخت مسکن ۲۵ متری بر اساس قوانین بالادستی، توضیح می‌دهد که قوانین و استانداردهای طراحی ساختمان، اصول معماری و شهرسازی اجازه ساخت چنین واحدهایی را نمی‌دهند. به گفته او، سرانه‌ها برای هر نفر ۳۰ تا ۳۵ متر در نظر گرفته شده است که برای دو نفر ۶۰ تا ۷۰ متر می‌شود. او اشاره می‌کند که موضوع ساخت مسکن ۲۵ متری از سال گذشته توسط برخی تعاونی‌ها و در چند مقطع زمانی مطرح شده است و اخیراً در استان البرز نیز گفته شده که مجتمع‌های اقامتی با این متراژ ساخته خواهند شد. ایلاتی معتقد است که مطرح شدن این موضوع در رسانه‌ها بیشتر به خاطر منافع شخصی و شیطنت برخی رسانه‌ها است.
کوچکتر شدن خانه‌ها، گران‌تر شدن قیمت مسکن
ایلاتی در ادامه می‌گوید: «ایرانی‌ها تا چند دهه قبل در خانه‌های بزرگ و حیاط‌دار زندگی می‌کردند. در چند دهه اخیر هم مسکن نسبت به قبل کوچکتر شده است. نباید به مسکن کوچک‌متراژ به چشم یک راه‌حل نگاه کرد، زیرا کوچک شدن خانه‌ها، مشکل مسکن را حل نمی‌کند. در بسیاری از کلان‌شهرها خانه‌ها زیر ۸۰ متر هستند. ۵۴ درصد خانه‌های شهر تهران زیر حد استاندارد ۸۰ متر ساخته شده‌اند. ۵۰ درصد خانه‌های مشهد، ۴۰ درصد خانه‌های قم، ۴۳ درصد در کرج و شهرهای دیگر نیز کمتر از ۸۰ متر هستند و مشکلات مسکن در این شهرها بیشتر شده است. به همین دلیل ساخت مسکن کوچک‌متراژ راه حل مناسبی نیست.»
او همچنین بیان می‌کند: «از نظر اقتصادی نیز ساخت مسکن ۲۵ متری توجیهی ندارد. هرچه زمین خردتر شود، قیمت آن بالاتر می‌رود و هرچه خانه کوچکتر شود، گران‌تر می‌شود. علت این موضوع این است که زمین یا خانه کوچک‌متراژ تقاضای اضافی ایجاد می‌کند و افزایش تقاضا باعث افزایش قیمت می‌شود. بنابراین نباید اجازه داد که زمین و خانه‌ها بیش از حد کوچک شوند. این ایده نه تنها مشکلی را حل نمی‌کند، بلکه مطرح کردن آن هم خانه را گران‌تر می‌کند. براساس آمار سال ۱۳۹۵، میانگین خانه از ۱۶۰ متر در ۳۰ سال گذشته به ۸۰ متر کاهش یافته است که این خود دلیل دیگری برای گرانی مسکن است.»
افزایش قدرت خرید مردم، راه حل اصلی
ایلاتی تاکید می‌کند که کوچک‌سازی در دستور کار دولت قبل و دولت فعلی نیست. او علت مطرح شدن این موضوع را کاهش توان خرید مردم می‌داند و می‌گوید: «نباید متناسب با جیب مردم راه حل ارائه دهیم. ممکن است در آینده توان خرید مردم کمتر هم شود. باید راهی برای افزایش قدرت خرید مردم پیدا کنیم. ابزارهای مالی مثل صندوق‌های سرمایه‌گذاری املاک جدیداً ایجاد شده‌اند که می‌توانند یک خانه ۵۰ متری را تملک کنند. خریدار ممکن است فقط ۲۵ متر از آن خانه را بتواند بخرد. ۲۵ متر دیگر توسط این صندوق خریداری می‌شود و به عنوان اجاره به شرط تملیک به خریدار داده می‌شود. خریدار می‌تواند ۱۰ تا ۱۵ سال اجاره پرداخت کند تا در نهایت صاحب‌خانه شود. باید با استفاده از ابزارهای مالی قدرت خرید مردم افزایش یابد.»
او در پایان می‌گوید: «در کشورهایی مثل تایوان، فیلیپین و سنگاپور، خانه‌های کپسولی ۶ متری ساخته می‌شود. علاوه بر این که این فرهنگ در آن کشورها وجود دارد، به دلیل جزیره بودن آنها، راه دیگری برای ساخت مسکن ندارند. ایران کشور پهناوری است و فقط یک درصد زمین‌های کشور به عنوان سکونتگاه استفاده شده است. راه حل مشکل مسکن، افزایش محدوده شهرها و روستاهاست. کوچک‌سازی نسخه‌ای نیست که در ایران پهناور تجویز کرد.»
ایلاتی معتقد است که مسکن ۲۵ متری با فرهنگ ایرانی سازگاری ندارد.
