نتایج تحقیقات جدید نشان می‌دهد که داروی پرمصرف “استامینوفن”، علاوه بر تسکین دردهای جسمانی، می‌تواند منجر به افزایش رفتارهای خطرپذیر در مصرف‌کنندگان شود. این یافته‌ها بیانگر تأثیرات روانی این داروی رایج بر تصمیم‌گیری افراد در موقعیت‌های چالش‌برانگیز هستند.
بر اساس مطالعاتی که توسط گروهی از متخصصان علوم اعصاب در دانشگاه ایالتی اوهایو انجام شده، مصرف این دارو احساسات منفی نظیر اضطراب را در موقعیت‌های پرخطر کاهش می‌دهد؛ به همین دلیل ممکن است افراد در مواجهه با خطرات احتمالی، تصمیمات جسورانه‌تری بگیرند.
رابطه بین داروی مسکن و کاهش درک خطر
بالدوین وی، پژوهشگر ارشد این پروژه، در توضیح یافته‌ها عنوان کرد: «استامینوفن باعث می‌شود افراد هنگام ارزیابی فعالیت‌های مخاطره‌آمیز، ترس یا اضطراب کمتری تجربه کنند، و این کاهش احساسات منفی منجر به انتخاب‌های پرریسک‌تر می‌شود.»
این دارو که با نام پاراستامول نیز شناخته می‌شود، در قالب بیش از ۶۰۰ نوع فرآورده دارویی در بازار وجود دارد و طبق آمار، ۲۵ درصد از جمعیت ایالات متحده هر هفته آن را مصرف می‌کنند. همین موضوع، نگرانی‌ها درباره تأثیرات روانی گسترده آن را افزایش داده است.
آزمایش رفتاری برای سنجش خطرپذیری
محققان طی آزمایش‌های کنترل‌شده‌ای، به بررسی رفتار بیش از ۵۰۰ دانشجوی داوطلب پرداختند. در یکی از این آزمایش‌ها، شرکت‌کنندگان می‌بایست بادکنک‌هایی را باد می‌کردند تا در ازای هر فوت، مقداری پول خیالی کسب کنند. با این حال، ترکاندن بادکنک به معنای از دست دادن آن مبلغ بود. نتایج نشان داد افرادی که دوز ۱۰۰۰ میلی‌گرم استامینوفن دریافت کرده بودند، بادکنک‌ها را بیشتر باد کرده و نسبت به گروه کنترل، ریسک بالاتری را پذیرفته بودند.
علاوه بر این تمرین عملی، پرسش‌نامه‌هایی نیز برای سنجش میزان درک شرکت‌کنندگان از خطر در سناریوهایی چون رانندگی بدون کمربند، پرش از بلندی و شرط‌بندی طراحی شد که نتایج برخی از آن‌ها نشان‌دهنده کاهش درک خطر توسط مصرف‌کنندگان استامینوفن بود.
تأثیر روان‌شناختی یا بیولوژیکی؟
پژوهشگران تأکید کردند که نتایج به‌دست‌آمده ممکن است حاصل فرآیندهایی همچون کاهش اضطراب باشد، نه الزماً افزایش رفتار خطرآمیز. در واقع، استامینوفن می‌تواند احساس نگرانی نسبت به پیامدهای منفی را کاهش دهد و این امر ممکن است فرد را به سمت انتخاب‌های ریسک‌پذیرتر سوق دهد.
با وجود تمامی این یافته‌ها، مصرف استامینوفن هنوز توسط سازمان جهانی بهداشت به عنوان دارویی ضروری شناخته می‌شود. با این حال، متخصصان معتقدند بررسی تأثیرات رفتاری و شناختی آن بر افراد، نیازمند تحقیقات بیشتر و دقیق‌تری در آینده است تا بتوان پیامدهای اجتماعی آن را بهتر درک کرد.
این مقاله نخستین‌بار در سال ۲۰۲۰ منتشر شد و نسخه به‌روزشده آن با اصلاحات و تحلیل‌های تکمیلی در سال‌های بعد ارائه شد تا ماهیت فرضی این اثرات و محدودیت‌های مطالعات مورد تأکید قرار گیرد.