مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی لرستان اعلام کرد طرحی نو برای ایجاد صنایع تبدیلی در استان مطرح است که محور آن «اشتراک در سرمایه‌گذاری» بین سرمایه‌گذار اصلی و کشاورزان و تولیدکنندگان محلی است؛ مدلی که می‌تواند زنجیره ارزش محصولات کشاورزی را تکمیل کرده، ارزش افزوده منطقه‌ای ایجاد کند و بار ریسک تأسیس واحدهای فرآوری را میان ذی‌نفعان تقسیم کند.
چیستی مدل مشارکت و سهم‌ها
در این الگوی مشارکتی، ساختار سهام و اختیارات به‌گونه‌ای طراحی شده که انگیزه سرمایه‌گذار بزرگ برای تأمین مالی و مدیریت فنی پروژه حفظ شود و در عین حال ذی‌نفعان محلی سهم قابل‌توجهی از مالکیت و منافع پروژه را به‌دست آورند:
- سهم‌بندی مالی: ۵۱ درصد سهام در اختیار سرمایه‌گذار اصلی و ۴۹ درصد سهم بین کشاورزان، باغداران و سایر سرمایه‌گذاران محلی تقسیم می‌شود.
- اختیارات تصمیم‌گیری: ۶۴ درصد حق رأی به سرمایه‌گذار اصلی و ۳۶ درصد به سایر سهامداران اختصاص می‌یابد تا مدیریت حرفه‌ای با حفظ منافع محلی ترکیب شود.
مزایا و پیامدهای مورد انتظار
این چشم‌انداز چند اثر مثبت می‌تواند داشته باشد: تضمین بازار و قیمت برای تولیدکنندگان محلی، جذب سرمایه‌گذاری با ریسک کمتر برای بخش خصوصی، افزایش توان صادراتی از طریق صنایع تبدیلی و ایجاد اشتغال محلی در مرحله‌های فرآوری و بسته‌بندی. به‌علاوه، مشارکت ذی‌نفعان محلی احتمال مقاومت اجتماعی و زیست‌محیطی را کاهش می‌دهد و انگیزه همکاری بلندمدت را تقویت می‌کند.
مشوق‌ها و ظرفیت‌های زیرساختی استان
توصیفیان به مشوق‌های مالی و زیرساختی قابل‌توجهی اشاره کرد که پروژه‌ها را جذاب‌تر می‌کند: معافیت‌های مالیاتی تا ۱۳ سال در شهرستان‌های کمتر توسعه‌یافته، دسترسی به حدود ۷۰۰ هکتار زمین با زیرساخت آماده در شهرک‌های صنعتی و تخفیف‌های نرخ بهره سه تا چهار درصدی؛ همه اینها می‌تواند هزینه ورود سرمایه‌گذاران را کاهش داده و زمان راه‌اندازی واحدها را کوتاه کند.
ظرفیت‌های موضوعی و اولویتهای عملیاتی
مدیرکل به امکان تمرکز بر صنایع غذایی مرتبط با محصولات آب‌دوست اشاره کرد؛ مناطقی که دسترسی به آب و تولیدات کشاورزی مشخصی دارند، می‌توانند به‌عنوان کانون‌های آغاز پروژه انتخاب شوند. تکمیل زنجیره‌های ارزش پیشنهادی باید با اولویتهای زیر همراه باشد:
- بازاریابی و قراردادهای تضمینی خرید محصول اولیه از تعاونی‌ها؛
- ایجاد واحدهای فرآوری مقیاس‌پذیر و مدیریت فنی متمرکز برای ارتقای کیفیت و کاهش ضایعات.
ریسک‌ها و نیاز به حاکمیت خوب
برای موفقیت این طرح لازم است چارچوب‌های حقوقی و قراردادی روشن، شفافیت مالی و مکانیسم‌های حل اختلاف تعریف شود. حفظ تعادل بین منافع سرمایه‌گذار و کشاورزان، تضمین بازده منطقی برای همه طرف‌ها و پایش محیط‌زیستی پروژه‌ها از جمله چالش‌های کلیدی است که باید پیش‌بینی و مدیریت شوند.
جمع‌بندی
الگوی «اشتراک در سرمایه‌گذاری» می‌تواند راهی مؤثر برای تبدیل محصولات خام کشاورزی لرستان به کالاهای دارای ارزش افزوده و ایجاد اشتغال محلی باشد؛ اما موفقیت آن مستلزم سیاست‌گذاری هدفمند، حمایت نهادهای مالی، زیرساخت مناسب و چارچوب‌های نظارتی قوی است تا منافع عمومی و خصوصی به‌طور هم‌زمان تأمین شود.
About the Author
محمدرضا صبوری، از روزنامه‌نگاران باسابقه و متعهد در تیم تحریریه مجله خبری است. او با سال‌ها تجربه در عرصه رسانه، به عنوان یک تحلیلگر و گزارشگر قابل اعتماد شناخته می‌شود. صبوری به دلیل دقت، دانش و تخصص خود در پوشش اخبار مهم، به یکی از ستون‌های اصلی تیم تبدیل شده است.